Code là gì? Bạn là newbie và chưa biết viết code như thế nào? Bài viết của Đại học FPT Cần Thơ sẽ giúp bạn. Xem ngay!
Nội dung bài viết
1. Code là gì? Tổng quan các loại code
2. Viết code là gì?
3. Lý do nên học viết code là gì?
4. Các vị trí viết code thường gặp
5. Cách viết code cho người mới
Đối với các lập trình viên, code đóng vai trò như ngôn ngữ giao tiếp đầy quyền năng, giúp họ hiện thực hóa ý tưởng và điều khiển máy tính thực hiện những tác vụ mong muốn. Vậy bản chất của code là gì? Trong bài viết này, Đại học FPT Cần Thơ sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về code và hướng dẫn chi tiết cách viết code dành cho người mới bắt đầu. Theo dõi ngay!
Code là gì? Tổng quan các loại code
Code (hay còn gọi là mã) là tập hợp các hướng dẫn được viết bằng ngôn ngữ lập trình để máy tính thực hiện các hành động cụ thể. Nó đóng vai trò như ngôn ngữ giao tiếp giữa con người và máy tính, giúp chúng ta truyền đạt ý tưởng và mong muốn một cách chi tiết và chính xác.
Có nhiều loại code khác nhau, mỗi loại phục vụ cho những mục đích riêng. Dưới đây là 3 loại code phổ biến nhất mà bạn có thể tham khảo.
Ngôn ngữ máy
Ngôn ngữ máy (machine language) hay còn gọi là máy ngữ hoặc mã máy, là tập hợp các chỉ thị được CPU của máy tính trực tiếp thực thi. Mỗi chỉ thị thực hiện một chức năng cụ thể, ví dụ như:
- Tải dữ liệu: Di chuyển dữ liệu từ bộ nhớ vào thanh ghi hoặc ngược lại.
- Nhảy: Chuyển hướng thực thi chương trình đến một vị trí khác.
- Tính toán: Thực hiện các phép toán số học (cộng, trừ, nhân, chia) trên dữ liệu.
Ngôn ngữ máy được viết bằng mã nhị phân, sử dụng các số 0 và 1 để biểu diễn thông tin. Do tính chất phức tạp và khó hiểu đối với con người, ngôn ngữ máy ít được sử dụng trực tiếp trong lập trình.
Ngôn ngữ lập trình bậc cao
Ngôn ngữ lập trình bậc cao đóng vai trò quan trọng trong lập trình, giúp con người giao tiếp với máy tính một cách dễ dàng và hiệu quả. So với ngôn ngữ máy phức tạp và khó sử dụng, thì ngôn ngữ lập trình bậc cao có cú pháp đơn giản, gần gũi với ngôn ngữ tự nhiên, giúp người mới bắt đầu dễ dàng tiếp cận. Đặc biệt, chúng mang tính độc lập cao, không phải phụ thuộc nhiều vào thiết bị hay các trình dịch.
Một số ngôn ngữ lập trình bậc cao phổ biến:
- C, C++
- Java
- Pascal
- PHP
- Visual Basic
Dựa trên phương pháp xây dựng chương trình:
- Ngôn ngữ lập trình tuyến tính: Chương trình được thực hiện và chạy theo thứ tự từ trước đến sau.
- Ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc: Phát triển dựa trên ý tưởng chia nhỏ chương trình thành các module con có chức năng riêng biệt, rõ ràng. Mỗi dự án sẽ có một công việc được xác định rõ.
- Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng: Lập trình dựa trên các đối tượng, mỗi đối tượng có thuộc tính (data) và phương thức (hành động) riêng.
Hợp ngữ
Hợp ngữ (hay còn gọi là ngôn ngữ máy bậc thấp) là ngôn ngữ lập trình sử dụng các ký hiệu và lệnh gần giống với ngôn ngữ máy thực sự của CPU. Nhờ vậy, nó mang đến cho lập trình viên khả năng kiểm soát trực tiếp phần cứng máy tính ở mức độ chi tiết hơn so với các ngôn ngữ lập trình bậc cao.
Tuy nhiên, sự phức tạp đi kèm với sức mạnh. Hợp ngữ đòi hỏi người sử dụng phải có kiến thức chuyên sâu về kiến trúc máy tính và ngôn ngữ máy. Do đó, nó thường được ưa chuộng bởi các lập trình viên dày dặn kinh nghiệm trong việc phát triển phần mềm hệ thống, tối ưu hóa hiệu suất hoặc lập trình cho các thiết bị nhúng.
Viết code là gì?
Viết code, hay còn gọi là lập trình, là quá trình sử dụng các ngôn ngữ lập trình để tạo ra các lệnh cho máy tính thực hiện. Những hướng dẫn này được viết dưới dạng các chuỗi mã, bao gồm các ký tự, từ khóa và cú pháp theo quy tắc nhất định của từng ngôn ngữ.
Cách thức hoạt động:
- Viết code: Coder sử dụng trình soạn thảo văn bản để viết code bằng ngôn ngữ lập trình đã chọn.
- Dịch code: Trình biên dịch hoặc trình thông dịch sẽ chuyển đổi code thành ngôn ngữ máy tính có thể hiểu và thực thi.
- Thực thi code: Máy tính thực hiện các lệnh được viết trong code, tạo ra kết quả mong muốn.
>> Xem thêm: Coder là gì? Chi tiết kiến thức và kỹ năng cần có
Lý do nên học viết code là gì?
Code đóng vai trò nền tảng trong sự phát triển của Công nghệ Thông tin. Nó là ngôn ngữ giao tiếp giữa con người và máy tính, giúp biến ý tưởng thành những ứng dụng thực tế, mang lại lợi ích cho cuộc sống. Vậy, đâu là lý do thu hút mọi người học viết code? Dưới đây là một số lý do chính:
1. Cơ hội nghề nghiệp rộng mở: Nhu cầu tuyển dụng lập trình viên (coder) ngày càng cao ở nhiều lĩnh vực như Công nghệ Thông tin, Tài chính, Y tế, Giải trí. Do đó, học viết code sẽ mở ra cho bạn nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn với mức lương cạnh tranh.
2. Thu nhập hấp dẫn: Thu nhập của lập trình viên thường cao hơn so với mặt bằng chung. Đối với những chuyên gia có tay nghề cao, mức lương có thể lên đến hàng trăm triệu đồng mỗi tháng.
3. Kỹ năng giải quyết vấn đề: Viết code giúp bạn rèn luyện tư duy logic, khả năng phân tích và giải quyết vấn đề hiệu quả. Đây là kỹ năng quan trọng không thể thiếu trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
4. Nâng cao tính sáng tạo: Là lập trình viên, bạn luôn phải đối mặt với những thử thách sáng tạo trong việc xây dựng, tối ưu hóa các ứng dụng, trò chơi và các giải pháp công nghệ mới.
5. Làm việc từ xa: Lập trình viên có thể linh hoạt lựa chọn hình thức làm việc tại công ty hoặc freelancer. Nhiều công ty công nghệ hiện nay cho phép nhân viên làm việc từ xa, tạo điều kiện cho sự sáng tạo và thoải mái.
Các vị trí viết code thường gặp
Mỗi vị trí công việc sẽ mang đến những thử thách và trải nghiệm riêng biệt, nhưng đều đóng góp quan trọng vào việc xây dựng và duy trì các ứng dụng và hệ thống phần mềm. Dưới đây là một số ví dụ vị trí viết code thường gặp tiêu biểu:
- Lập trình viên Game
- Lập trình viên Back-end
- Lập trình viên Front-end
- Lập trình viên Di động
- Lập trình viên Bảo mật
- Kỹ sư Đảm bảo chất lượng (QA)
- Kỹ sư Khoa học dữ liệu
- Kỹ sư DevOps
Cách viết code cho người mới
Viết code là kỹ năng thiết yếu để hiện thực hóa ý tưởng, điều khiển máy tính và tạo ra những ứng dụng phần mềm hữu ích. Dù bạn là người mới bắt đầu, hoàn toàn có thể chinh phục thế giới lập trình bằng cách thực hiện các bước sau.
>> Xem thêm:
- Ngành Lập trình game: Chi tiết A - Z cho người mới
- Top 9 phần mềm lập trình dành cho người mới bắt đầu
- Ngành Lập trình: Những điều cần biết
1. Xác định mục tiêu học viết code
Trước khi bước vào hành trình chinh phục thế giới lập trình đầy thú vị, việc xác định rõ mục tiêu học viết code đóng vai trò vô cùng quan trọng, tựa như chiếc la bàn dẫn lối bạn đến với thành công.
Hãy dành thời gian suy ngẫm về những mục tiêu sau:
- Bạn muốn học viết code để làm gì? Phát triển ứng dụng di động, xây dựng website, hay trở thành nhà phát triển game? Mỗi mục tiêu sẽ dẫn bạn đến với những ngôn ngữ lập trình và lộ trình học tập riêng biệt.
- Lĩnh vực nào bạn muốn theo đuổi? Phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, hay lập trình backend? Mỗi lĩnh vực đòi hỏi những kỹ năng và kiến thức chuyên môn khác nhau.
- Bạn muốn đạt được mức độ nào? Viết code cơ bản để sử dụng cho công việc cá nhân, hay trở thành lập trình viên chuyên nghiệp? Mức độ mục tiêu sẽ ảnh hưởng đến thời gian và nỗ lực bạn cần bỏ ra.
Bằng cách xác định mục tiêu học viết code rõ ràng, bạn sẽ có được lộ trình học tập hiệu quả, tiết kiệm thời gian và công sức, đồng thời tạo động lực mạnh mẽ để chinh phục đam mê lập trình của bản thân. Hãy nhớ rằng, thành công trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng bắt nguồn từ những mục tiêu rõ ràng và sự kiên trì theo đuổi.
2. Lựa chọn ngôn ngữ lập trình
Sau khi đã xác định được mục tiêu học code là gì, bước tiếp theo vô cùng quan trọng là lựa chọn ngôn ngữ lập trình phù hợp để bắt đầu. Việc lựa chọn ngôn ngữ chính xác sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả học tập và cơ hội nghề nghiệp sau này của bạn.
Để đưa ra lựa chọn sáng suốt, bạn cần cân nhắc một số yếu tố sau:
- Mục tiêu học lập trình: Việc xác định mục tiêu cụ thể sẽ giúp bạn thu hẹp phạm vi lựa chọn ngôn ngữ. Ví dụ, nếu bạn muốn phát triển website, HTML, JavaScript và CSS sẽ là những lựa chọn phù hợp. Ngược lại, nếu bạn đam mê lập trình ứng dụng di động, Java và Kotlin sẽ là những công cụ đắc lực.
- Sở thích cá nhân: Mỗi ngôn ngữ lập trình đều có cú pháp và cách viết riêng. Hãy dành thời gian tìm hiểu về các ngôn ngữ khác nhau để lựa chọn ngôn ngữ mà bạn cảm thấy dễ học và hứng thú nhất.
- Nhu cầu thị trường: Việc lựa chọn ngôn ngữ lập trình "hot" trên thị trường sẽ giúp bạn có nhiều cơ hội việc làm hơn sau khi hoàn thành khóa học. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng xu hướng công nghệ thay đổi liên tục, vì vậy hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định.
Dưới đây là một số gợi ý ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất phù hợp cho người mới bắt đầu:
- Python: Lập trình Python được đánh giá là dễ học, dễ sử dụng với cú pháp đơn giản và rõ ràng. Ngôn ngữ này linh hoạt và ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như web, trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu.
- Java: Java là ngôn ngữ lập trình phổ biến, được sử dụng để phát triển phần mềm đa nền tảng, ứng dụng di động, web enterprise. Java có cộng đồng người dùng lớn và nhiều tài liệu hướng dẫn phong phú, giúp bạn dễ dàng học tập và giải đáp thắc mắc.
- JavaScript: JavaScript là ngôn ngữ lập trình không thể thiếu để tạo lập website tương tác và mượt mà. Ngôn ngữ này cũng được sử dụng để phát triển ứng dụng di động lai và game.
- C/C++: C/C++ là ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ, hiệu quả, được sử dụng để phát triển hệ điều hành, phần mềm nhúng, game 3D. Tuy nhiên, C/C++ có cú pháp phức tạp hơn so với các ngôn ngữ khác, đòi hỏi người học cần có sự kiên trì và nỗ lực.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm các ngôn ngữ lập trình khác như C#, PHP, Ruby, Swift. Mỗi ngôn ngữ đều có ưu và nhược điểm riêng, vì vậy hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ lưỡng để lựa chọn ngôn ngữ phù hợp nhất với bản thân.
3. Tìm tài nguyên học tập
Ngành Công nghệ Thông tin sở hữu một kho tàng tài liệu khổng lồ, dễ dàng đáp ứng mọi nhu cầu học tập của bạn. Chỉ với vài cú nhấp chuột, bạn có thể tiếp cận vô số khóa học trực tuyến hay bài giảng trên Youtube. Đa phần những người chia sẻ kiến thức trên các nền tảng này đều là những chuyên gia dày dặn kinh nghiệm đến từ Ấn Độ, Mỹ, và nhiều quốc gia khác.
Bên cạnh các khóa học online và video bài giảng, bạn cũng có thể tham khảo thêm tài liệu từ các trang web uy tín như GeeksforGeeks, TutorialsPoint, W3Schools. Các trang web này cung cấp kiến thức chuyên sâu về lập trình, kèm theo bài tập thực hành để bạn củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng.
Đối với những ai yêu thích tự học qua sách, thư viện là nguồn tài nguyên vô giá với vô số đầu sách về lập trình ở mọi trình độ. Bạn cũng có thể tham khảo thêm các tài liệu online miễn phí như sách điện tử, bài báo khoa học, hay tham gia các cộng đồng IT trực tuyến để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước.
4. Tải xuống trình chỉnh sửa mã
Để bắt đầu viết code trên máy tính cá nhân, bạn cần trang bị cho mình một công cụ hỗ trợ đắc lực: trình chỉnh sửa mã. Hầu hết các ngôn ngữ lập trình cơ bản đều sử dụng văn bản thuần túy, do đó bạn có thể sử dụng bất kỳ trình soạn thảo văn bản nào để viết code.
Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả và trải nghiệm viết code, bạn nên cân nhắc sử dụng các trình soạn thảo chuyên dụng dành cho lập trình viên. Những công cụ này cung cấp nhiều tính năng hữu ích giúp bạn học code dễ dàng và hiệu quả hơn, bao gồm:
- Tô sáng cú pháp: Dễ dàng phân biệt các thành phần khác nhau của code, như từ khóa, biến, hàm.
- Tự động hoàn thành: Gợi ý các đoạn code phù hợp khi bạn đang nhập, giúp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu lỗi chính tả.
- Kiểm tra lỗi cú pháp: Phát hiện các lỗi sai trong code ngay lập tức, giúp bạn sửa lỗi nhanh chóng và dễ dàng.
- Gỡ lỗi: Giúp bạn xác định và sửa lỗi trong code khi chương trình đang chạy.
Dưới đây là một số trình chỉnh sửa mã phổ biến dành cho lập trình viên mà bạn có thể tham khảo:
- Notepad++: Miễn phí, mã nguồn mở, hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình.
- TextWrangler: Miễn phí, giao diện đơn giản, dễ sử dụng.
- Visual Studio Code: Miễn phí, mã nguồn mở, hỗ trợ nhiều tính năng nâng cao.
- JEdit: Miễn phí, mã nguồn mở, có thể tùy chỉnh giao diện.
Lựa chọn trình chỉnh sửa mã phù hợp với nhu cầu và sở thích của bạn sẽ giúp bạn nâng cao hiệu quả và trải nghiệm viết code, từ đó thúc đẩy niềm đam mê lập trình của bạn.
5. Luyện tập, luyện tập, luyện tập
Luyện tập là bí quyết then chốt giúp bạn thành thạo kỹ năng viết code. Hãy bắt đầu bằng những dự án đơn giản như thiết kế một trang web hay viết một chương trình nhỏ bằng ngôn ngữ lập trình mà bạn chọn.
Tiếp tục luyện tập không ngừng để ghi nhớ quy trình thực hiện và trau dồi kỹ năng. Khi đã tự tin với khả năng của bản thân, hãy thử thách bản thân với những dự án phức tạp hơn để nâng cao trình độ.
6. Đăng ký học viết code tại Đại học FPT
Nổi tiếng với danh hiệu "Trường Đại học đào tạo Công nghệ Thông tin xuất sắc tại Châu Á" năm 2018 do ASOCIO Award trao tặng, Đại học FPT tự hào mang đến chương trình đào tạo Kỹ thuật Phần mềm chất lượng hàng đầu, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động trong nước và quốc tế.
Tại Đại học FPT Cần Thơ, bạn sẽ được đắm chìm trong môi trường học tập năng động, sáng tạo với:
- Chương trình đào tạo tiên tiến: Cập nhật liên tục xu hướng công nghệ mới nhất, đảm bảo sinh viên sở hữu kiến thức và kỹ năng thực tế, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp.
- Cơ hội giao lưu quốc tế: Tham gia các chương trình trao đổi sinh viên và học kỳ nước ngoài, trải nghiệm môi trường học tập quốc tế, mở rộng kiến thức và tầm nhìn.
- Đội ngũ giảng viên tâm huyết: Là những chuyên gia, Thạc sĩ, Tiến sĩ đầu ngành, có nhiều năm kinh nghiệm thực chiến, sẵn sàng truyền lửa đam mê và dẫn dắt bạn chinh phục mọi thử thách.
- Môi trường học tập hiện đại: Cơ sở vật chất hiện đại, trang thiết bị tiên tiến cùng hệ thống thư viện phong phú, tạo điều kiện tối ưu cho sinh viên học tập và nghiên cứu.
- Cơ hội nghề nghiệp rộng mở: Ngành Phần mềm luôn nằm trong top những ngành có nhu cầu tuyển dụng cao, đảm bảo cho sinh viên có nhiều cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp.
Với những ưu điểm vượt trội, Đại học FPT Cần Thơ tự tin là nơi ươm mầm cho những thế hệ lập trình viên tài năng, sẵn sàng chinh phục mọi thử thách trong tương lai.
Kết
Trên là bài viết giải đáp thắc mắc: code là gì. Hy vọng bạn đã hiểu rõ khái niệm về code và viết code. Nếu quan tâm đến chương trình đào tạo chuyên ngành Kỹ thuật Phần mềm tại Đại học FPT, thí sinh có thể liên hệ Fanpage Đại học FPT Cần Thơ hoặc đăng ký tư vấn tại đây.
Lan Thịnh
