Nói một cách khác, trong giai đoạn đầu của ván cờ, cần phát triển nhanh nhất các quân khỏi vị trí ban đầu để chiếm lĩnh các vị trí tích cực, đồng thời trong khả năng có thể, gây khó khăn đến mức tối đa cho đối phương. CLB Cờ Thông Minh hướng dẫn các bước phát triển quân như sau:
1. Các bước phát triển quân:
- Tiến Tốt “e4” hoặc “d4” (hoặc “e5” hay “d5” cho Đen);
- Phát triển Mã;
- Phát triển Tượng;
- Nhập thành;
- Thông hai Xe và đưa chúng ra chiếm các cột trung tâm ở các ô “d1” hay “e1” (hoặc “d8” hay “e8” cho Đen).
2. Những sai lầm cần tránh và lời khuyên của các chuyên gia:
Trong ván cờ, đặc biệt ở giai đoạn mở đầu, mỗi “temp” - mỗi nước đi - rất quý giá. Để khỏi bỏ phí thời gian vô ích, người chơi nên:
- Tránh đưa Hậu nhập cuộc sớm. Với sai lầm này, đối phương sẽ nhanh chóng đưa các quân - đặc biệt là Xe, Tượng và Mã - ra tấn công Hậu, do dó lợi “temp” phát triển (vì Hậu buộc phải … chạy).
- Tránh đi một quân hai (hay thậm chí ba) nước trong khai cuộc - nếu không cần thiết - trong khi lực lượng còn chưa phát triển hết.
- Tránh tiến các Tốt biên vô nghĩa, điều mà các Bạn mới học chơi rất thích. Bạn không những làm mất thời gian quý báu để phát triển lực lượng, mà còn làm suy yếu thế cờ của mình sau này.
- Cần cân nhắc trước sơ đồ bố trí lực lượng, tránh phát triển tuỳ tiện, gây cản trở đến các quân khác.
- Tránh ham tấn công ngay với 2-3 quân trong khi chưa kết thúc phát triển (tất nhiên, trừ khi đối phương mắc sai lầm khai cuộc lớn).
Chúng ta hãy cùng xem các cao thủ tàng đầu thế giới họ triển khai quân như thế nào trong khai cuộc qua video dưới đây:
Magnus Carlsen (2886) vs Hikaru Nakamura (2900)
3. Ví dụ về nguyên tắc phát triển quân hài hòa:
Chúng ta hãy cùng xem một ví dụ minh họa sau:
1.e4 e5 2.d4
Hiện nay, tại các trận đấu cờ vua đỉnh cao, hầu như không còn ai chơi như vậy nữa. Nguyên nhân dễ hiểu - Đen không gặp khó khăn gì trong khai cuộc, họ chỉ cần chơi cẩn thận mà thôi.
2. . .e:d4 3.H:d4
Trắng chọn kế hoạch chơi sai lầm: đưa Hậu nhập cuộc quá sớm. Lúc này Đen có thể lợi “temp” phát triển bằng cách tấn công Hậu ngay.
3. . .Hf6?
Nên tuân thủ nguyên lý và chơi nước có ích 3…Mc6!.
4. He3 Mh6?
Sai lầm điển hình của người mới học chơi. Khi “thấm nhuần” nguyên lý phát triển, chắc hẳn Đen sẽ 4…Tb4+ để sau đó phát triển Mã này lên “e7” với ưu thế phát triển.
5. Mc3 Mg4?
Đen coi thường nguyên lý, chơi vô kế hoạch và chỉ hy vọng đối phương mắc sai lầm trong 1 … nước. Lối chơi tương tự chắc chắn sẽ phải trả giá.
6. Md5!
Trắng tính toán rằng sau khi 6…M:e3 7.M:f6+ g:f6 8.T:e3, họ sẽ có ưu thế phát triển và ưu thế thế trận lớn. Hoàn toàn đúng!.
6. . .Hc6 7.Hf4 d6?
Sai lầm nghiêm trọng, thiếu cân nhắc kỹ lưỡng.
8.Tb5!!
Tượng Trắng giằng Hậu - một đòn chiến thuật thường gặp trong thực tế - "Đòn thu hút".
8. . .H:b5 9. M:c7+
Đen xin thua vì mất Hậu
Cờ Thông Minh