7 loại vắc xin phòng dại người lớn và trẻ em cần tiêm khẩn cấp

Tiêm chủng vắc xin phòng dại càng sớm càng tốt để ngăn chặn nguy cơ mắc dại - căn bệnh vẫn chưa có thuốc đặc trị, 100% người nhiễm virus dại sẽ nắm chắc “án tử”. Vắc xin dại là cách phòng ngừa và “điều trị” duy nhất, đơn giản, hiệu quả duy nhất giúp người bệnh tránh hậu quả thương tâm.

Vắc xin dại là gì?

Vắc xin dại là loại vắc xin có khả năng tạo ra hệ miễn dịch đặc hiệu chủ động, giúp cơ thể chống lại tác nhân virus dại Lyssavirus gây bệnh dại, bảo vệ mỗi người trước căn bệnh chết người hoàn toàn bất ngờ này.

Hiện chưa có phương pháp điều trị hiệu quả bệnh dại sau khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng, tuy nhiên, bệnh dại hoàn toàn có thể được phòng ngừa bằng vắc xin. Trước đây, vắc xin dại thế hệ cũ chứa các tế bào thần kinh nên có thể gây các biến chứng liên quan với tỷ lệ 1/300, tuy nhiên vắc xin này đã ngừng sử dụng trên toàn thế giới. Năm 1963, loại vắc xin dại thế hệ mới đã ra đời với tính miễn dịch và an toàn cao, hiệu giá kháng thể cao gấp 10 lần vắc xin cũ, không kèm theo các biến chứng ở hệ thần kinh.

Các loại vắc xin dại thế hệ mới được sản xuất từ tế bào Vero (1) tinh chế với quy trình khép kín giúp giảm nguy cơ tạp nhiễm. Ở bước làm tinh khiết, vắc xin dại dùng kỹ thuật ly tâm phân đoạn, đảm bảo tạp chất ở mức thấp và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng của WHO. Một số loại vắc xin không sử dụng chất bảo quản thimerosal (thủy ngân), do đó vắc xin dại thế hệ mới cũng giảm các tác dụng phụ tại chỗ như sưng, đau, sốt…

Có nên tiêm vắc xin phòng dại không?

Có, nên tiêm vắc xin phòng bệnh dại. Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm do virus dại lây từ động vật có vú (chó, mèo, dơi,…) sang người thông qua tiếp xúc với vết thương hở, dẫn đến nhiễm trùng não và thần kinh nặng, dễ gây tử vong. Trong đó, 99% ca bệnh dại có nguồn lây từ chó nhiễm virus dại. Thời gian ủ bệnh ở người phụ thuộc vào tình trạng nặng nhẹ của vết cắn, thường kéo dài từ 1-3 tháng sau phơi nhiễm, có thể có vài trường hợp thời gian ủ bệnh ngắn dưới 9 ngày hoặc dài tới vài năm. Vết cắn càng nặng và gần cơ quan thần kinh trung ương, thời gian ủ bệnh càng ngắn.

Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị cho bệnh dại, vì vậy khi virus dại tấn công, 100% cả động vật và con người đều sẽ tử vong. Chủng ngừa vắc xin phòng dại an toàn và hiệu quả tạo miễn dịch chủ động cho trẻ em và người lớn.

Bất cứ ai cũng có thể bị phơi nhiễm với bệnh dại nếu không được chủng ngừa vắc xin đầy đủ. Cho đến nay, vắc xin chính là phương pháp dự phòng hiệu quả cũng là thuốc điều trị dại duy nhất. Các chuyên gia khuyến cáo, nếu ở những nơi, những vùng nguy cơ bị chó hoặc các động vật khác cắn ở xa các điểm tiêm vắc xin thì cần chủ động tiêm dự phòng vắc xin dại, vì:

• Thứ nhất: Chỉ cần tiêm 3 mũi (Tiêm ngừa chủ động) và Khách hàng có thể chủ động về mặt thời gian.
• Thứ hai: Khi không may bị động vật cắn thì lịch tiêm cực kỳ đơn giản, chỉ cần tiêm 2 mũi vắc xin và không cần tiêm huyết thanh kháng dại. Tức là lúc đó, vết thương có nặng cỡ nào, nguy hiểm đến đâu, chúng ta không cần thiết phải tiêm huyết thanh - vừa tốn nhiều chi phí, nguy cơ gặp các tác dụng phụ sau tiêm sẽ hơn và không phải điểm tiêm chủng nào cũng có sẵn huyết thanh, đây là thuận lợi rất lớn của việc trẻ em và người lớn chủ động tiêm phòng dại trước.

Không bị động vật cắn có chích vắc xin dại được không?

Trẻ em và người lớn không bị động vật cắn vẫn có thể chích vắc xin dại. Đã có nhiều ca tử vong do chủ quan không tiêm vắc xin phòng dại kể cả trước và sau khi bị động vật cắn là bài học rất lớn cho cộng đồng. Hiện nay bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy khi virus dại tấn công, 100% người mắc bệnh dại sẽ tử vong khi đã xuất hiện các triệu chứng lâm sàng. Chủng ngừa vắc xin phòng dại an toàn và hiệu quả tạo miễn dịch chủ động cho trẻ em và người lớn. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn tâm lý chủ quan không tiêm vắc xin hoặc tiêm vắc xin dại rất trễ, nhiều người đợi chó, mèo chết rồi mới đi tiêm.

Hiện nay chưa có một bài thuốc Đông y nào được nghiên cứu và công bố có thể chữa được bệnh dại, việc thực hiện các biện pháp này không có tác dụng. Cách phòng ngừa và điều trị bệnh dại duy nhất là tiêm vắc xin dại và huyết thanh kháng dại.

Để phòng ngừa dại chủ động, trẻ em và người lớn chỉ cần tiêm dự phòng trước phơi nhiễm là 3 mũi vào các ngày 0, 7, 21 (hoặc 28) để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh dại. Sau khi bị chó, mèo, động vật nghi dại cắn, nếu người chưa được tiêm dự phòng trước đó thì cần tiêm vắc xin dại với liệu trình là 5 mũi vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28 (tiêm dự phòng sau phơi nhiễm). Trong trường hợp phơi nhiễm độ III, cần phối hợp tiêm huyết thanh kháng dại (hoặc đối với vết thương độ II ở những người bị ức chế miễn dịch nên sử dụng huyết thanh kháng dại).

Đối tượng nên tiêm phòng vaccine dại

Tại Việt Nam, tình trạng nuôi chó thả rông, không rọ mõm, không tiêm vắc xin đầy đủ cho thú cưng đã khiến rất nhiều người bị động vật cắn gây bệnh dại. Việc thiếu kiến thức phòng ngừa, làm theo các mẹo dân gian để điều trị dại càng khiến người bệnh tiến gần đến cái chết hơn.

Cho đến nay, vắc xin chính là phương pháp dự phòng hiệu quả cũng là thuốc điều trị dại duy nhất. Vậy đối tượng nên tiêm phòng vaccine dại bao gồm ai? Các chuyên gia khuyến cáo, tất cả trẻ em và người lớn đều cần tiêm vaccine dại càng sớm càng tốt để có miễn dịch chủ động, ngăn ngừa nguy cơ virus dại tấn công và gây bệnh.

Đặc biệt, đối với những địa điểm, những đối tượng có nguy cơ cao tiếp xúc với chó hoặc các động vật khác, chẳng hạn như bác sĩ thú y, người xử lý động vật, nhân viên phòng thí nghiệm bệnh dại, người ở các nơi xa điểm tiêm vắc xin,… thì nên thực hiện phác đồ tiêm vắc xin ngừa bệnh dại đúng lịch, đúng phác đồ để được dự phòng sớm.

Khi nào nên tiêm vắc xin phòng bệnh dại

Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị cho bệnh dại, vì vậy khi virus dại tấn công, 100% cả động vật và con người đều sẽ tử vong. Chủng ngừa vắc xin phòng dại càng sớm càng tốt là biện pháp an toàn và hiệu quả tạo miễn dịch chủ động cho trẻ em và người lớn.

Đặc biệt trẻ em với bản tính tò mò, thích chơi với động vật trong khi các bé chưa có ý thức cảnh giác rất dễ tiếp xúc với động vật gây bệnh. Chủng ngừa phòng bệnh dại cho trẻ là biện pháp cần thiết để tạo ra kháng thể chống virus dại, tăng cường hệ miễn dịch và không ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và chiều cao của trẻ sau này.

Hiện nay, tất cả các loại vắc xin phòng bệnh dại đều được sản xuất với công nghệ hiện đại, được nuôi cấy trên tế bào Vero, vì vậy vắc xin dại cực kỳ an toàn, không gây ảnh hưởng đến sự phát triển về sức khỏe, trí tuệ, thể lực… như nhiều phụ huynh lo ngại.

Các trường hợp chống chỉ định tiêm vacxin phòng dại

Việc tiêm phòng dại rất quan trọng, tuy nhiên để đảm bảo an toàn, các nhóm đối tượng dưới đây thuộc các trường hợp chống chỉ định tiêm vacxin phòng dại qua đường trong da:

• Người đang điều trị dài ngày bằng các thuốc ức chế miễn dịch (bao gồm cả corticoid), và thuốc Chloroquin;
• Người bị khiếm khuyết miễn dịch;
• Trẻ em hoặc người có vết cắn nặng phần đầu, cổ, hay đến khám trễ sau khi bị vết thương.

Các loại vắc xin phòng dại bạn cần tiêm ngay

Hiện nay, trên thị trường thế giới hiện nay xuất hiện khá nhiều loại vắc xin phòng bệnh dại với các mẫu mã, nguồn gốc và giá cả khác nhau. Dưới đây là 7 loại vắc xin phòng dại cho trẻ em và người lớn tiêu biểu:

1. Vắc xin phòng dại Verorab

Vắc xin phòng dại Verorab là vắc xin dại thế hệ mới được sản xuất trên tế bào vero tinh chế, có tác dụng tạo miễn dịch chủ động phòng bệnh dại, được chỉ định tiêm chủng cho cả người lớn và trẻ em trước khi phơi nhiễm với virus dại hoặc sau khi tiếp xúc hoặc bị con vật nghi bị dại cắn hoặc để tiêm phòng nhắc lại.

Vắc xin Verorab do tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học Sanofi Pasteur (Pháp) sản xuất. Vắc xin Verorab là vắc xin dạng bột và dung môi (nước pha tiêm) hoàn nguyên thành hỗn dịch tiêm, được khuyến cáo tiêm chủng càng sớm càng tốt cho trẻ em và người lớn.

2. Vaccine ngừa dại Abhayrab

Vaccine ngừa dại Abhayrab là vắc xin bất hoạt sản xuất trên tế bào vero do công ty Human Biological Institute (Ấn Độ) sản xuất. Vắc xin Abhayrab có tác dụng tạo miễn dịch chủ động phòng bệnh dại cho cả người lớn và trẻ em, được chỉ định tiêm trước khi phơi nhiễm (tiêm dự phòng) và sau khi tiếp xúc hoặc bị con vật nghi bị dại cắn.

Vắc xin Abhayrab được nhập khẩu về Việt Nam, và được sử dụng tại các điểm tiêm vắc xin dịch vụ.

3. Vắc xin tiêm phòng dại Indirab

Vắc xin dại Indirab là vắc xin dại bất hoạt tinh chế trên tế bào Vero Công ty Bharat Biotech International Limited, Ấn Độ. Vắc xin được chỉ định tiêm dự phòng và điều trị sau khi phơi nhiễm dại cho người ở tất cả các lứa tuổi.

Hiện vắc xin dại Indirab hiện không lưu hành và sử dụng tại Việt Nam.

4. Vacxin bệnh dại Rabipur

Vacxin dại Rabipur do Công ty Chiron Behring Vaccines Pvt. Ltd. (Ấn Độ) sản xuất, còn có tên gọi khác là vắc xin dại PCEC. Vắc xin Rabipur là vắc xin dại tế bào tinh chế từ phôi gà được dùng cho người, là vắc xin đông khô vô khuẩn thu được bằng việc nuôi virus chủng Flury LEP đã bất hoạt trong môi trường nguyên bào sợi gà nguyên bản. Vắc xin đông khô đáp ứng các yêu cầu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về an toàn và có hiệu lực.

Rabipur dùng theo đường tiêm bắp, vắc xin không chứa pyrogen (2) cũng như tá dược và chất bảo quản.

5. Vắc xin dại Speeda

Vắc xin dại Speeda được sản xuất bởi hãng Liaoning Chengda Biotechnology, Trung Quốc. Vắc xin này hiện vẫn đang được tiếp tục được sản xuất và cung ứng ra thị trường các nước.

6. Vắc xin bệnh dại HDCV (Imovax, Sanofi Pasteur)

Vắc xin bệnh dại HDCV là vắc xin tế bào lưỡng bội do Imovax, Sanofi Pasteur sản xuất. Vắc xin được chứng minh an toàn và được khuyên dùng để dự phòng trước khi tiếp xúc với virus dại cho những người có nguy cơ, bao gồm các bác sĩ thú y, người vận chuyển thú vật, người thám hiểm hang động, những người đi du lịch đến các vùng lưu hành dịch.

7. Vắc xin ngừa bệnh dại PCECV (RabAvert, Novartis)

Vắc xin ngừa bệnh dại PCECV là vắc xin tế bào phôi gà tinh khiết do RabAvert, Novartis sản xuất. Vắc xin PCECV phòng dại trên người phải trải qua một loạt các kiểm định về chất lượng như hiệu lực, độc tính, độ an toàn và vô trùng. Hiện nay, vắc xin PCECV chưa được lưu hành tại Việt Nam.

Hiện nay, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC đang lưu hành 2 loại vắc xin dại thế hệ mới là Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ) an toàn, hiệu quả cao với mức giá hợp lý cho tất cả trẻ em và người lớn.

Tiêm vắc dại mấy mũi là an toàn?

Tiêm phòng dại mấy mũi? Vắc xin dại thế hệ mới là vắc xin an toàn và hiệu quả cao, được khuyến cáo tiêm chủng cho mọi đối tượng kể cả phụ nữ đang mang thai, phụ nữ đang cho con bú. Tùy thuộc vào từng đối tượng tiêm, từng phác đồ khác nhau sẽ có những số lượng mũi tiêm khác nhau. Dưới đây là các phác đồ tiêm vắc xin phòng dại đầy đủ và đảm bảo an toàn tại Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC:

Lịch tiêm vắc xin dại dự phòng trước phơi nhiễm gồm 3 mũi

Tiêm vào các ngày 0-7-21 hoặc (28).

Lịch tiêm khi xác định có phơi nhiễm

Người chưa tiêm dự phòng

• Tiêm 4 mũi (*): vào các ngày N0 - N3 - N7 - N28
• Tiêm 5 mũi (**) vào các ngày N0 - N3 - N7- N14 - N28

Lưu ý:

(*) Con vật sau 10 ngày theo dõi

(**) Con vật chết, bệnh, không theo dõi được

Tiêm càng sớm càng tốt ngay sau khi bị động vật cắn.

Không tiêm huyết thanh trễ hơn 7 ngày sau ngày tiêm liều đầu tiên vắc xin Dại.

Người đã tiêm dự phòng trước phơi nhiễm hoặc sau phơi nhiễm ít nhất 3 mũi vắc xin Dại: Tiêm 2 mũi vào các ngày 0-3.

Vắc xin dại có miễn dịch suốt đời không?

Vắc xin dại không cung cấp miễn dịch suốt đời. Vắc xin phòng dại chỉ có tác dụng trong một thời gian nhất định, chứ không có loại vắc xin nào trên thế giới có khả năng miễn dịch suốt đời. Tuy vậy, các loại vắc xin dại rất an toàn vì đã được trải qua một loạt các kiểm tra kiểm soát chất lượng như hiệu quả, an toàn và vô trùng.

Hiện nay, tiêm chủng vaccine bệnh dại là cách phòng bệnh duy nhất, giúp giảm tỷ lệ tử vong cho trẻ em và người lớn nếu khi không may bị động vật bị nhiễm virusdại cắn. Phòng bệnh bằng vắc xin dại có thể được thực hiện trước hoặc sau khi phơi nhiễm với nguồn bệnh. Người đã tiêm phòng dại trước khi bị phơi nhiễm là tiêm vắc xin dại trước phơi nhiễm.

Khi thực hiện đủ số mũi tiêm theo phác đồ trước phơi nhiễm, miễn dịch phòng bệnh dại đã được hình thành. Tuy nhiên, hiệu lực miễn dịch mạnh hay yếu còn phụ thuộc vào đáp ứng của hệ miễn dịch ở từng cá thể khác nhau với các nồng độ kháng thể khác nhau.

Vắc xin dại không có khả năng bảo vệ người đã tiêm phòng dại suốt đời, do đó những người đã tiêm phòng dại bị động vật cắn vẫn có nguy cơ mắc dại. Do vậy, những đối tượng đã tiêm phòng trước phơi nhiễm không được chủ quan. Ngoài việc cần nắm rõ cách sơ cứu, xử trí đúng nếu không may bị chó dại cắn thì cần đến các cơ sở y tế có vắc xin dại để tiêm phòng dại theo đúng hướng dẫn.

Tác dụng phụ khi tiêm vaccine dại

Nhiều người lo ngại về tác dụng phụ của vaccine dại có thể ảnh hưởng đến thần kinh (mất trí nhớ), thể chất nên đã bỏ lỡ cơ hội tiêm chủng, khiến tỷ lệ số ca tử vong do dại tăng cao. ThS. Nguyễn Diệu Thúy cho biết, trước đây, các vaccine dại là vaccine thế hệ cũ, có chứa các tế bào thần kinh được sử dụng ở một số quốc gia. Vaccine phòng dại có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng là biến chứng về thần kinh với tỷ lệ là 1/300 trường hợp (3). Vì vậy, các nhà khoa học khuyến cáo dừng hoàn toàn và không sử dụng các loại vaccine thế hệ cũ.

“Ngày nay, công nghệ sản xuất vắc xin dại thế hệ mới đã được kiểm định và khẳng định tính an toàn, đáp ứng miễn dịch cao sau khi tiêm đủ liều. Vắc xin dại thế hệ mới không chứa các tế bào thần kinh nên không gây hại và không ảnh hưởng đến sức khỏe hay trí nhớ của người dùng”.

Chia sẻ về các tác dụng phụ khi tiêm vắc xin dại, ThS. Nguyễn Diệu Thúy cho biết thêm: Vắc xin dại có thể gây các phản ứng phụ tại chỗ tiêm như gây ngứa, đau, sưng,… hoặc gây các phản ứng toàn thân như buồn nôn, ói, đau bụng, tiêu chảy, nhức đầu, mỏi mệt, chóng mặt, đau họng, sốt, đau cơ, đau khớp, tuy nhiên đây các phản ứng nêu trên rất ít gặp. Hiếm hơn nữa là các phản ứng nặng như sốc phản vệ, mày đay,…

Nên tiêm vắc xin dại ở đâu tốt và uy tín?

Nhu cầu tiêm vắc xin dại có quanh năm nhưng thường có chu kỳ tăng đột biến vào một vài thời điểm trong năm, VNVC luôn có đầy đủ các vắc xin dại thế hệ mới, an toàn và hiệu quả cao là Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ) cho trẻ em và người lớn, người dân có thể chủ động tiêm dự phòng trước và tiêm ngay khi có sự cố xảy ra để kịp thời bảo vệ sức khoẻ và tính mạng.

Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC tự hào sở hữu hệ thống dây chuyền bảo quản vắc xin hiện đại đạt chuẩn GSP được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế và hiện đại ở tất cả các trung tâm tiêm chủng vắc xin trên toàn quốc. Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng tạo nên sự khác biệt của Hệ thống tiêm chủng VNVC, giúp đảm bảo chất lượng và sự an toàn của tất cả các loại vắc xin từ khâu sản xuất, lưu trữ, vận chuyển cho đến khi đưa vào sử dụng trong điều kiện nhiệt độ tốt nhất từ 2-8 độ C.

Xem thêm: Tiêm phòng dại ở đâu tốt nhất? Tiêu chí chọn thế nào?

Đồng thời, VNVC có hệ thống xe lạnh, thiết bị vận chuyển vắc xin chuyên dụng có thể “dự trữ” vắc xin Dại với số lượng lớn, cũng như cấp phát nhanh chóng đến các trung tâm tiêm chủng trong ngày, đảm bảo cung ứng đầy đủ nhu cầu tiêm chủng và phòng bệnh dại tại tất cả các địa phương trên toàn quốc.

Hiện VNVC cam kết bình ổn giá ngay cả khi vắc xin khan hiếm, có nhiều chương trình ưu đãi giá cho khách hàng nhân dịp năm mới, đầy đủ các vắc xin chất lượng cao được bảo quản với hệ thống dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP… Hệ thống VNVC luôn tự hào về đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế tận tâm chuyên nghiệp, dịch vụ chăm sóc Khách hàng cao cấp, cơ sở vật chất hiện đại khang trang… mang đến cho người dân dịch vụ tiêm chủng vắc xin chất lượng cao, giá thành hợp lý.

VNVC hoạt động từ 7h30-17h, xuyên trưa không nghỉ, sẵn sàng phục vụ Khách hàng đến tiêm chủng. Để tư vấn, đặt lịch tiêm chủng, đăng ký vắc xin dại, Quý Khách vui lòng liên hệ:

• Hotline: 028 7102 6595
• Fanpage: https://www.facebook.com/trungtamtiemchungvnvc
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại https://vnvc.vn/he-thong-trung-tam-tiem-chung/
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn

Tiêm chủng vắc xin phòng dại thế hệ mới an toàn, hiệu quả và đảm bảo hiệu quả bảo vệ cao. Hiện nay chưa có một bài thuốc Đông y nào được nghiên cứu và công bố có thể chữa được bệnh dại, việc thực hiện các biện pháp này không có tác dụng. Cách phòng ngừa và “điều trị” bệnh dại duy nhất là tiêm vắc xin dại và huyết thanh kháng dại.