Quả chay là quả gì? Quả chay có tác dụng gì với sức khỏe?

Vậy quả chay có tác dụng gì mà lại được nhiều người tin dùng như một loại thảo dược thiên nhiên? Những công dụng của quả chay đã được các nhà khoa học chứng minh trong suốt thời gian qua. Bài viết dưới đây sẽ gửi đến quý vị độc giả những thông tin cần thiết về quả chay.

Quả chay là quả gì?

Cây chay là loại cây gỗ thuộc họ Dâu tằm, có tên khoa học là Artocarpus tonkinensis, thường được trồng tại các tỉnh vùng Đông Bắc Bộ của Việt Nam. Cây còn được gọi là chay Bắc Bộ hoặc chay vỏ tía. Cây chay có thể đạt chiều cao trung bình khoảng 15m, với thân cây màu xám. Lá cây có hình bầu dục, mặt trên nhẵn và xanh lục, mặt dưới có lông tơ màu hung nâu. Quả chay thường có nhiều hình dạng khác nhau, độc đáo và kỳ lạ.

Cây chay ra hoa vào cuối mùa xuân (khoảng tháng 3), và quả thường được thu hoạch vào đầu mùa mưa, khoảng từ cuối tháng 4 đến tháng 5. Khi chín, quả chuyển sang màu vàng, bên trong có phần ruột màu hồng và vị chua nhẹ khi ăn. Quả chay thường có kích thước nhỏ và hình dạng không cố định. Đặc trưng của loại quả này là chứa nhiều nhựa (mủ), nên khi hái không cẩn thận, nhựa quả có thể làm bẩn quần áo sáng màu.

Thành phần dinh dưỡng của quả chay

Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, quả chay chứa nhiều dưỡng chất phong phú như axit malic, axit citric, lipid enzyme, albumoza và men phân giải, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, kích thích cảm giác thèm ăn. Ngoài ra, quả chay còn chứa các loại chất béo có lợi cho việc nhuận tràng.

Bên cạnh đó, men phân giải trong quả chay có tác dụng giảm mỡ máu và cholesterol, giúp hạ huyết áp và ngăn ngừa các bệnh tim mạch. Nước từ quả chay xanh chứa chất béo có lợi cho xương chắc khỏe, trong khi nước từ quả chín chứa benzaldehyde có hương thơm, giúp ngăn ngừa ung thư và hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Quả chay có tác dụng gì với sức khỏe?

Quả chay thường được sử dụng trong các bài thuốc trong y học cổ truyền Việt Nam. Nó có vị chua, tính bình, dùng để trị chảy máu cam, đau họng, ho do phế nhiệt, ho ra máu, nôn ra máu, hoặc trường hợp dạ dày thiếu axit. Dưới đây là một số tác dụng của quả chay:

Hỗ trợ cho hệ tiêu hóa

Quả chay chứa nhiều khoáng chất, axit amin, enzyme lipid,… có tác dụng hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa và đường ruột. Loại quả này hoạt động như một lớp màng bảo vệ, giúp ngăn chặn vi khuẩn có hại xâm nhập, đồng thời có tác dụng nhuận tràng.

Tốt cho hệ tim mạch

Các enzyme phân giải và men béo có trong quả chay đóng vai trò quan trọng trong việc giảm mỡ máu, hạ huyết áp và ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến tim mạch.

Tốt cho xương khớp

Ngoài ra, Viện Hóa học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tiến hành nghiên cứu về các ứng dụng của quả và cây chay trong điều trị một số bệnh xương khớp như đau thần kinh tọa thoái hóa cột sống, thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm, và nhược cơ.

Giảm tỷ lệ ung thư

Quả chay chứa các chất chống oxy hóa, bao gồm các polyphenol, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của các gốc tự do. Điều này có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim và ung thư. Khi quả chay chín, lượng nước tăng và vị chua đậm hơn so với lúc còn xanh. Theo các chuyên gia, quả chay chín chứa benzaldehyde - một chất có khả năng ngăn ngừa ung thư hiệu quả, đồng thời ức chế sự phát triển của ung thư hạch và ung thư vú mà không gây hại cho các tế bào khỏe mạnh.

Quả chay có ăn được không? Ăn quả chay như thế nào?

Quả chay không phải là loại quả phổ biến và không trồng ở nhiều nơi, vì vậy không ít người chưa biết đến loại quả này và thắc mắc liệu nó có ăn được hay không. Thực tế, quả chay có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, thậm chí được dùng trong Đông y để bào chế thành thuốc chữa bệnh. Ngoài ra, loại quả này còn là một gia vị tự nhiên trong ẩm thực, giúp tăng hương vị cho các món ăn. Bạn có thể sử dụng quả chay để kho cá, ngâm rượu, nấu canh chua hoặc ăn sống như các loại trái cây khác.

Quả chay nấu món gì ngon?

Quả chay được biết đến như một loại thực phẩm đa năng, vừa là vị thuốc trong Đông y vừa là nguyên liệu chế biến những món ăn hấp dẫn. Không chỉ giúp tăng hương vị, quả chay còn mang đến những trải nghiệm ẩm thực độc đáo, đem lại cảm giác mới lạ và ngon miệng. Dưới đây là một số món ăn kết hợp với quả chay:

• Cá thu kho quả chay;
• Canh cá nấu quả chay;
• Chay ngâm rượu;
• Cá trắm kho quả chay;
• Cua đồng kho quả chay.

Quả chay bán ở đâu? Giá bao nhiêu?

Quả chay được trồng phổ biến ở các tỉnh Đông Bắc Bộ, vì vậy bạn có thể dễ dàng tìm thấy tại các chợ địa phương. Giá quả chay tươi thường khá hợp lý, dao động từ 15.000 - 25.000 đồng/kg. Ngoài ra, bạn cũng có thể mua quả chay khô qua các trang thương mại điện tử, với giá khoảng 27.000 - 30.000 đồng cho 100g và khoảng 250.000 - 260.000 đồng cho 1kg.

Lưu ý: Giá này chỉ mang tính chất tham khảo, giá có thể thay đổi tùy theo thực tế.

Mẹo bảo quản quả chay đúng cách

Vì quả chay chỉ có vào mùa hè, nếu bạn muốn sử dụng quanh năm, nên sấy khô để dễ bảo quản. Đối với quả chay tươi, để giữ được lâu và không bị hỏng, bạn nên rửa sạch với nước, lau khô, sau đó quấn bằng khăn giấy và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh và sử dụng trong vòng 7 ngày.

Đối với quả chay khô, bạn nên cho vào túi nilon kín hoặc bảo quản trong hũ nhựa hoặc thủy tinh có nắp đậy, đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh tiếp xúc với độ ẩm. Khi cần sử dụng, bạn chỉ cần lấy ra và đậy hũ lại cẩn thận để tránh nước làm mốc, gây hại cho sức khỏe.

Quả chay không chỉ là một loại trái cây đặc biệt với hương vị độc đáo mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Với khả năng chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn và có tác dụng trong việc điều trị một số bệnh, quả chay xứng đáng trở thành một phần quan trọng trong chế độ dinh dưỡng của chúng ta. Hy vọng rằng với những thông tin và cách sử dụng đã được đề cập, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm và thưởng thức loại quả này trong bữa ăn hàng ngày.