Computer Science là gì? Học những gì và ra trường làm gì?

Các nhóm ngành công nghệ thông tin chưa bao giờ hạ nhiệt và được rất nhiều bạn sinh viên quan tâm, hôm nay hãy cùng TopDev tìm hiểu về ngành Computer Science trước khi chọn ngành học cho mình nhé!

Computer Science là gì?

Computer Science (tên tiếng Việt là Khoa học máy tính) là một ngành học, trong đó nó nghiên cứu về tất cả những gì liên quan về cấu trúc máy tính (bao gồm tất cả các lý thuyết, cơ sở lý luận về ứng dụng, thông tin, tính toán, thực thành của hệ thống máy tính), nghiên cứu về môi trường ngoại mạng, môi trường web.

Ngoài ra ngành học này cũng có liên quan đến các hệ điều hành hay bộ xử lý thông tin & dữ liệu, ngôn ngữ lập trình cho cả phần cứng và phần mềm. Xa hơn một chút, Computer Science nghiên cứu cả về trí tuệ nhân tạo AI, vấn đề bảo mật và an toàn cho máy tính, thiết kế ứng dụng, phát triển ứng dụng…

Có thể nói Computer Science là phương thức mà con người tạo ra với mục đích dùng để tiếp cận với nền khoa học thực tiễn để có thể tính toán cấu trúc, biểu hiện, thuật toán cơ bản và đưa ra số liệu chính xác cho việc nghiên cứu tính khả thi.

Để hiểu theo cách đơn giản, xúc tích nhất thì Computer Science là ngành nghiên cứu về tất cả các loại thuật toán, hệ thống tính toán. Ngành này không chuyên về bất kỳ loại ngôn ngữ nào vì chính Khoa học máy tính đã tạo ra quy tắc của các loại ngôn ngữ…

Ngành Computer Science học những gì?

Ngành Computer Science rất rộng lớn, nó bao gồm nhiều ngành nhỏ như: Lập trình Kinh doanh, Lập trình Khoa học, Lập trình Cơ sở dữ liệu, Lập trình Hệ thống, Lập trình cho Internet, Bảo mật và Khôi phục, đây là các ngành chuyên về thuật toán ngôn ngữ và các hệ thống.

Ngoài ra cũng có một số ngành chuyên về ứng dụng thực tiễn như Đồ họa máy tính, ngành tương tác người-máy…tất cả những ngành này đều có điểm chung là đều liên quan đến công nghệ.

Computer Science cung cấp cho sinh viên một nền tảng kiến thức vững chắc và kỹ năng cần thiết để phát triển, thiết kế và duy trì các hệ thống máy tính và phần mềm. Chương trình đào tạo ngành này bao gồm nhiều môn học và lĩnh vực khác nhau, từ lý thuyết cơ bản đến các ứng dụng thực tiễn. Dưới đây là một cái nhìn tổng quan về những gì sinh viên sẽ học trong ngành.

1. Cơ sở lý thuyết và Toán học

• Toán học rời rạc (Discrete Mathematics): Học về logic, tập hợp, lý thuyết đồ thị, tổ hợp và xác suất, nền tảng cho nhiều lĩnh vực trong khoa học máy tính.
• Giải tích (Calculus): Các khái niệm về đạo hàm, tích phân, và các ứng dụng trong tính toán.
• Đại số tuyến tính (Linear Algebra): Học về ma trận, vector và không gian vector, quan trọng trong xử lý đồ họa và trí tuệ nhân tạo.

2. Lập trình và Thuật toán

• Ngôn ngữ lập trình (Programming Languages): Học nhiều ngôn ngữ lập trình như Python, Java, C++, và các ngôn ngữ khác.
• Cấu trúc dữ liệu và giải thuật (Data Structures and Algorithms): Học cách tổ chức dữ liệu và các thuật toán để xử lý dữ liệu hiệu quả.
• Phân tích và thiết kế thuật toán (Algorithm Analysis and Design): Các phương pháp thiết kế thuật toán và phân tích độ phức tạp thời gian và không gian.

3. Hệ thống và Mạng

• Kiến trúc máy tính (Computer Architecture): Học về cấu trúc và tổ chức của máy tính, các thành phần phần cứng và nguyên lý hoạt động.
• Hệ điều hành (Operating Systems): Nguyên lý và cấu trúc của hệ điều hành, quản lý tài nguyên và điều khiển quá trình.
• Mạng máy tính (Computer Networks): Các nguyên lý và công nghệ mạng, giao thức truyền thông, và bảo mật mạng.

4. Cơ sở dữ liệu và Hệ thống thông tin

• Cơ sở dữ liệu (Databases): Nguyên lý và thiết kế cơ sở dữ liệu, hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS), SQL và NoSQL.
• Hệ thống thông tin (Information Systems): Thiết kế, phát triển và quản lý các hệ thống thông tin phục vụ cho doanh nghiệp và tổ chức.

5. Trí tuệ nhân tạo và Học máy

• Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence): Các khái niệm cơ bản về AI, học máy (Machine Learning), và các ứng dụng của AI.
• Học máy (Machine Learning): Các thuật toán học máy, xử lý dữ liệu, và triển khai các mô hình học máy.

6. Đồ họa máy tính và Thực tế ảo

• Đồ họa máy tính (Computer Graphics): Nguyên lý và kỹ thuật để tạo và xử lý hình ảnh 2D và 3D.
• Thực tế ảo (Virtual Reality): Công nghệ và ứng dụng của thực tế ảo và tăng cường, phát triển môi trường ảo.

7. Phát triển phần mềm và Kỹ nghệ phần mềm

• Kỹ nghệ phần mềm (Software Engineering): Các phương pháp, quy trình phát triển phần mềm, kiểm thử và bảo trì phần mềm.
• Phát triển ứng dụng (Application Development): Thiết kế và phát triển các ứng dụng di động, web và doanh nghiệp.

8. Bảo mật và An ninh mạng

• An ninh mạng (Cybersecurity): Các nguyên lý và thực hành để bảo vệ hệ thống thông tin và dữ liệu khỏi các mối đe dọa.
• Mật mã học (Cryptography): Nguyên lý và kỹ thuật mã hóa thông tin để bảo mật truyền thông.

Ngành Computer Science cung cấp một chương trình đào tạo toàn diện, từ lý thuyết cơ bản đến các ứng dụng thực tiễn. Sinh viên sẽ được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để phát triển các hệ thống phần mềm, quản lý cơ sở dữ liệu, bảo mật thông tin, và ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Tham khảo chương trình đào tạo của trường Đại học Công nghệ thông tin TPHCM tại đây.

Phân biệt giữa ngành Computer Science và Công nghệ thông tin

Trên thực tế có rất nhiều người lẫn lộn giữa Computer Science và IT, hoặc cũng có người cho rằng Computer Science, IT là một. Hơn cả thế, mọi người đôi khi còn lẫn lộn giữa Computer Science, IT và CE (Computer Engineering - Kỹ thuật máy tính), vậy sự khác nhau giữa những ngành đó là gì?

Vai trò Computer Science là gì?

Công việc chính của các Computer Science là nghiên cứu, khai thác sâu về khoa học máy tính, các nhà khoa học sẽ chỉ tập trung vào việc phân tích, giải quyết các vấn đề xoay quanh chương trình máy tính.

Họ sẽ dựa vào cấu trúc dữ liệu, thuật toán, thậm chí họ còn vận dụng cả toán cao cấp, đại số tuyến tính, mã máy, các loại ngôn ngữ lập trình khác nhau để có thể tạo ra được các sản phẩm/phương pháp mới giúp cải thiện hệ sinh thái công nghệ.

Khoa học máy tính có khó không? Tại sao ít người chọn học ngành này?

Vai trò IT là gì?

Còn đối với ngành Công nghệ thông tin (Information Technology), nó không khai thác sâu về công nghệ hay khoa học máy tính mà nó sử dụng công nghệ để phục vụ cho một mục đích công nghệ khác, hoàn thành thực hiện các nhiệm vụ, thao tác được ấn định.

Các sản phẩm của IT gồm các hệ điều hành, phần mềm, ứng dụng được tạo ra để phục vụ, hỗ trợ, giải quyết các vấn đề liên quan đến công nghệ.

Một điểm khác biệt nữa giữa Computer Science là IT không chỉ cặm cụi nghiên cứu mà đôi khi còn phải đi gặp và tương tác với khách hàng, đồng nghiệp. Đối với các vấn đề công nghệ cần được giải quyết, họ sẽ là người đưa ra ý kiến, giải thích sao cho có thể giải quyết được tình trạng vấn đề theo cách khả thi nhất.

Đối với các sinh viên theo ngành IT, thông thường sẽ được làm quen với IT bằng cách “ăn nằm” với các thể loại lý thuyết toán cơ bản đến nâng cao và cao cấp, tìm hiểu về dữ liệu chuyên sâu, mạng…

Có thể bạn muốn xem thêm: Nên học chuyên ngành nào: Kỹ thuật phần mềm vs Khoa học máy tính?

Học Computer Science xong ra làm nghề gì?

Những ngành nghề liên quan đến Computer Science khá nhiều, bao gồm các ngành liên quan đến IT. Sau đây TopDev xin liệt kê một vài ngành nghề tiêu biểu và nổi bật liên quan đến Computer Science như:

Kỹ sư phần mềm - Software engineer

Kỹ sư phần mềm có chức năng vai trò quan trọng trong việc xây dựng về khía cạnh kỹ thuật trong 1 quy trình tạo ra phần mềm. Khác hẳn với nhà phát triển phần mềm, các nhà phát triển phần mềm sẽ không thao tác quá nhiều vào khía cạnh kỹ thuật trước khi phần mềm được tạo ra.

Kỹ sư phần mềm đôi khi cũng sẽ đảm nhiệm được vai trò của nhà phát triển phần mềm, nhưng ngược lại, nhà phát triển phần mềm thì chưa chắc có thể đảm nhiệm được vị trí của kỹ sư phần mềm.

Tham khảo thêm: Tuyển dụng Software Engineer lương cao tại Topdev

Phân tích dữ liệu - Data Analytics

Người đảm nhiệm vị trí này sẽ là người có nhiều kỹ năng quan sát, đánh giá, tư duy logic và phân tích sâu một dữ liệu nào đó, từ đó đưa ra những phán đoán chính xác. Đồng thời các nhà phân tích dữ liệu còn phải có khả năng ăn nói, trình bày, thuyết trình lưu loát để có thể trình bày cho người chịu trách nhiệm tuyến trên.

Tham khảo thêm: Tuyển dụng Data Analyst lương cao tại Topdev

Nhà phát triển App - Applications software developer

Đây là nghề khá hot trong giới lập trình viên trẻ ngày nay vì không những có mức lương cao mà hiện tại các app cũng được phát triển khá mạnh mẽ với nhiều tính năng khác nhau từ app game đến các app phục vụ cho đời sống, các app mạng xã hội… chính vì thế nghề phát triển App có tiềm năng phát triển rất lớn.

Để có thể phát triển, duy trì ứng dụng và dựng lên một ứng dụng hay phần mềm nào thì cũng cần có tư duy sáng tạo. Có hàng trăm, hàng ngàn ứng dụng được tạo ra và được ra mắt trong các store nhưng vẫn bị flop, không ai quan tâm, nhưng cũng không vì thế mà ngành này bị mai một mà còn ngày càng được nguồn nhân lực trẻ tuổi quan tâm nhiều hơn.

Kỹ sư hệ thống - Systems engineer

Các hẳn những hệ điều hành nổi tiếng như Microsoft Windows, Android,iOS hay Linux đã không còn gì quá xa lạ với chúng ta trong xã hội 4.0 như hiện nay. Thực chất, không phải ngành nghề nào khác mà nghề Kỹ sư hệ thống là nghề đã tạo ra những sản phẩm bất hữu đó.

Những vị Kỹ sư này sẽ giữ vai trò vị trí chủ chốt trong việc thiết kế và xây dựng toàn hệ thống của một dự án nào đó mà chỉ cần thiết bị điện tử của bạn có mạng là sẽ sử dụng được ví dụ như laptop, thiết bị điện thoại di động, hệ thống xe hơi tiên tiến…

Tham khảo thêm: Tuyển dụng System Engineer lương cao tại Topdev

Nhà phát triển web - Web developer

Đừng nhầm lẫn giữa nhà phát triển web và nhà thiết kế đồ họa nhé, bản chất và vai trò của 2 vị trí này rất khác nhau nhưng lại bị mọi người nhầm lẫn. Thế mạnh của một nhà thiết kế đồ họa là tính sáng tạo, và vai trò của họ sẽ là những người sản xuất ra các hình ảnh đẹp mắt được hiển thị trên các trang web.

Còn vai trò của một nhà phát triển web chính là sử dụng các ngôn ngữ lập trình, mã lập trình để viết lên các tính năng, thuộc tính của trang web. Họ sẽ phải tích hợp giữa việc lập trình đồ họa, video, âm thanh… trong một trang web lại với nhau.

Tham khảo thêm: Tuyển dụng Web Developer lương cao tại Topdev

Chuyên viên Công nghệ thông tin - IT

Như đã nói ở trên, ngành Computer Science bao phủ khá rộng, nó thậm chí còn có vai trò của các chuyên viên IT như:

Phân tích an ninh thông tin

Vai trò của nghề này giống với chức danh của nó, những người theo nghề này sẽ nhận lấy trách nhiệm như một bảo an, bảo vệ, họ có chức năng giám sát và giữ an toàn cho bộ phận mạng lưới mạng.

Có nghĩa là họ phải giữ trật tự an ninh mạng, phân tích an ninh mạng, tìm lỗi bugs của hệ thống để kịp thời sửa chữa không để cho các hacker (kẻ xấu) ăn cắp thông tin, làm rò rỉ thông tin…

Chính vì thế mà họ có một vai trò khá quan trọng trong các tổ chức lớn, có nhu cầu bảo mật thông tin cao như Chính phủ, ngân hàng..

Chuyên gia hỗ trợ máy tính - IT helpdesk

Nghe thì có vẻ đây chỉ là một công việc đảm nhận một vai trò đơn giản, đó là ‘hỗ trợ’. Tuy nhiên, để có thể làm được công việc hỗ trợ này, các chuyên gia hỗ trợ cần phải có kiến thức rộng và gần như là bao trùm trên diện rộng để có thể hỗ trợ hiệu quả hơn.

Công việc này của họ không cần có chuyên môn quá cao nhưng nhất thiết phải có kiến thức ở nhiều lĩnh vực. Các công việc thường thấy ở các chuyên gia hỗ trợ là khắc phục sự cố, trả lời thắc mắc, tư vấn và dĩ nhiên là không thể thiếu việc hỗ trợ.

Quản trị hệ thống - System Administrator

Các quản trị viên hệ thống có nghĩa vụ quản lý, bảo trì và coi sóc chất lượng hoạt động của hệ thống mạng (mạng diện rộng, cục bộ,…) của doanh nghiệp/ tổ chức.

Những nghề vừa được liệt kê trên tuy chỉ là một góc nhỏ liên quan đến ngành Computer Science nhưng các nghề trên có vai trò khá đặc thù và quan trọng trong từng doanh nghiệp, tổ chức.

Mức lương của ngành có Computer Science cao không?

Một trong những lý do khiến ngành nghề này trở thành ngành “hot hit” trong mắt giới trẻ hiện tại 1 phần cũng là do mức lương trung bình của ngành này khá nhỉnh hơn so với các ngành nghề khác. Với mỗi level khác nhau, mức lương trung bình của vị trí này cũng khác nhau 1 chút!

Computer Science level Fresher

Đối với các “nai tơ” mới vừa ra trường, mức lương giao động rơi vào khoảng từ 10 triệu trở lên tùy vào tiềm năng phát triển của bản thân bạn mà mức lương cũng có thể lên đến 12 - 15 triệu. Đây là một mức lương đáng mong đợi cho vị trí nhân viên mới ra trường, mức lương này cao gấp 2 lần đối với các ngành khác.

Computer Science level Junior

Đối với Computer Science level Junior thì họ đã có những kinh nghiệm làm việc nhất định tuy thời gian không lâu (level Junior: từ 1 - 3 năm làm việc). Đối với những trường hợp tuyển dụng như thế này thì còn tùy nào kinh nghiệm, thành tựu, khối lượng công việc, chuyên môn, sở trường mà họ đã đạt được trong thời gian làm việc trước đó, khả năng phát triển trong tương lai mà mức lương sẽ giao động từ hơn 18 - 22 triệu/ tháng. Đây được xem là mức lương khá hấp dẫn tại thị trường lao động của nước ta.

Trải nghiệm công cụ tính lương gross to net chuẩn tại TopDev

Computer Science level Senior

Với một Computer Science có kinh nghiệm đầy mình ở level Senior (kinh nghiệm làm việc từ 3 năm trở lên) thì có mức lương trung bình khá vượt trội. Với mức lương cao như thế này, có thể xem đây là mức cao nhất so với mặt bằng chung các level Senior có thể đạt được.

Mức lương trung bình cho vị trí Computer Science level Senior giao động từ khoảng trên 200 triệu/ tháng. Số lương này sẽ ngày tăng lên tùy theo nhiệm vụ mà họ đảm nhận, độ khó của dự án, kinh nghiệm làm việc, thời gian làm tại công ty. Với thời gian làm việc trên 3 năm tại một công ty tại vị trí Computer Science, chắc hẳn sẽ có chỗ đứng và tiếng nói và vị trí nhất định trong team, đôi khi sẽ còn kiêm luôn cả chức năng đào tạo, training nhân viên mới.

Chính vì thế mức lương 200 triệu/ tháng cho vị trí Computer Science level Senior là không ngoa 1 chút nào!

Tham khảo các trường có ngành Computer Science:

• Trường có ngành Công nghệ thông tin đào tạo tốt nhất hiện nay
• Top 7 trường đào tạo CNTT tốt nhất tại TPHCM
• Trường CNTT có điểm xét tuyển thấp nhưng vẫn đảm bảo chất lượng

4 khóa học Computer Science miễn phí và tính phí

Khóa học từ Harvard

Với khóa học CS50 của Harvard, ngoài những kiến thức chuyên môn về Computer Science thì bạn còn có thể học thêm nhiều kiến thức chuyên sâu xoanh quanh thuật toán, các vấn đề về lập trình, cấu trúc dữ liệu, bảo mật, Công nghệ phần mềm, phát triển web, data, các loai ngôn ngữ như CSS, HTML, PHP, JavaScript, C#…

Link tham khảo: CS50: Introduction to Computer Science

Khóa học từ EdX

Đây là một khóa học riêng biệt cung cấp các kiến thức liên quan đến Máy tính và Lập trình. Khóa học bao gồm các chủ đề sau (sử dụng ngôn ngữ lập trình Python): Hệ thống số, Kiểu dữ liệu số và biểu thức số học, Câu lệnh phân nhánh, Câu lệnh lặp lại [Vòng lặp], Chức năng…

Link tham khảo: Basics of Computing and Programming

Khóa học từ Udemy (Có tính phí)

Khóa học “CS101 Bootcamp: Giới thiệu về Khoa học Máy tính & Phần mềm” là một khóa học / bootcamp về Khoa học Máy tính và lập trình phần mềm cho bất kỳ ai chưa có kiến thức kỹ thuật về máy tính. Chỉ với chiếc điện thoại thông minh hoặc máy tính cũng đủ để bạn tham gia khóa học kéo dài 2 giờ này và khám phá các kiến thức cơ bản về Computer Science và lập trình phần mềm, cũng như các chủ đề cập nhật và mới nhất xu hướng công nghệ trong Computer Science.

Link tham khảo: CS101 Bootcamp: Introduction to Computer Science & Software

Khóa học từ Coursera (Có tính phí)

Coursera cung cấp các khóa học về Computer Science cho từng cấp độ từ cơ bản đến nâng cao. Các khóa học riêng lẻ với các ngôn ngữ phổ biến như html và css, Javascript, lập trình hướng đối tượng trong Java và Angular.js, lập trình Python, Scala , Linux và Ruby On Rail rất đa dạng, tùy theo nhu cầu mà bạn có thể chọn cho mình một khóa học riêng lẻ nhưng vẫn phù hợp với nhu cầu.

Khi bạn đã nắm được kiến ​​thức cơ bản về lập trình bằng một hoặc nhiều ngôn ngữ, bạn có thể tiếp tục các khóa học nâng cao hơn cho phép bạn sử dụng các kỹ năng đã học này để nâng sự nghiệp của bạn lên một tầm cao mới.

Ngoài các khóa học trực tuyến, Coursera cung cấp các Dự án có hướng dẫn ngắn hạn để bạn trau dồi kỹ năng Khoa học Máy tính của bạn.

Link tham khảo: Computer Science

Tổng kết Computer Science là gì?

Tuy đây là một ngành nghề đa dạng và có mức lương cao, nhưng nó cũng đòi hỏi người lao động có lượng kiến thức và tư duy logic khá cao. Thực tế, không phải ai cũng đủ yêu cầu và có đam mê kiên trì theo đuổi ngành. Rất nhiều bạn trẻ đã đứt gánh giữa đường hoặc làm trái nghề vì cảm thấy “chúng ta không thuộc về nhau”. Vì là một ngành đòi hỏi kỹ năng và logic khá cao, nên các bạn hãy cân nhắc khi chọn ngành học cho phù hợp nhé!

Xem thêm việc làm Computer Science với mức lương cao tại TopDev!