Hạt nhân nguyên tử là gì? Lý thuyết về nguyên tố hóa học – Môn Hóa lớp 10

1. Hạt nhân nguyên tử là gì?

• Điện tích hạt nhân

- Proton mang điện tích 1+, nếu hạt nhân có Z proton thì điện tích của hạt nhân bằng Z+ và số đơn vị điện tích hạt nhân bằng Z.

- Nguyên tử trung hoà về điện nên số proton trong hạt nhân bằng số electron của nguyên tử. Vậy ta có: Số đơn vị điện tích hạt nhân Z = số proton = số electron

• Số khối (kí hiệu là A) là tổng số hạt proton (kí hiệu là Z) và tổng số hạt nơtron (kí hiệu là N) của hạt nhân đó : A = Z + N

2. Nguyên tố hóa học

Nguyên tố hoá học là những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân.

• Số hiệu nguyên tử: Là số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử của một nguyên tố được (kí hiệu là Z).
• Kí hiệu nguyên tử: Số đơn vị điện tích hạt nhân và số khối được coi là những đặc trưng cơ bản của nguyên tử. Để kí hiệu nguyên tử, người ta thường đặt kí hiệu các chỉ số đặc trưng ở bên trái kí hiệu nguyên tố X với số khối A ở phía trên, số hiệu nguyên tử Z ở phía dưới.

3. Đồng vị

Đồng vị là: Các nguyên tử của cùng một nguyên tố hoá học có thể có số khối khác nhau vì hạt nhân của các nguyên tử đó có số proton như nhau nhưng có thể có số nơtron khác nhau.

- Các đồng vị là những nguyên tố được xếp vào cùng một ô nguyên tố trong bảng tuần hoàn. Các đồng vị của cùng một nguyên tố hoá học là những nguyên tử có cùng số proton nhưng khác nhau về số nơtron, do đó số khối A của chúng khác nhau.

4. Nguyên tử khối và nguyên tử khối trung bình

• Nguyên tử khối

- Nguyên tử khối là khối lượng tương đối của nguyên tử, nguyên tử khối cho biết khối lượng của nguyên tử đó nặng gấp bao nhiêu lần đơn vị khối lượng nguyên tử.

- Khối lượng của một nguyên tử bằng tổng khối lượng của proton, nơtron và electron trong nguyên tử đó, tuy nhiên do khối lượng của electron quá nhỏ bé nên khối lượng cùa nguyên tử coi như bằng tổng khối lượng của các proton và nơtron trong hạt nhân nguyên tử. Chính vì thế, khối lượng một nguyên tử coi như bằng số khối.

• Nguyên tử khối trung bình

- Nhiều nguyên tố có nhiều đồng vị trong tự nhiên nên nguyên tử khối của nguyên tố này là nguyên tử khối trung bình của các đồng vị đó, ta có công thức:

với a, b là % số nguyên tử của hai đồng vị X, Y