Tiếng Anh -  Anh và tiếng Anh – Mỹ nên học loại nào?

Ngày nay, tầm quan trọng của tiếng Anh là một điều không thể phủ nhận, và để chinh phục được thứ ngôn ngữ quốc tế này đòi hỏi người học cần có sự chăm chỉ học tập và ý chí quyết tâm. Một phần bởi lẽ tiếng Anh là ngôn ngữ có bề dày lịch sử hình thành, phát triển với những đặc trưng riêng về ngôn ngữ trong cách sử dụng giữa các nước trên thế giới. Nổi bật trong đó là tiếng Anh-Anh và tiếng Anh-Mỹ. Trong quá trình học, một câu hỏi mà người học thường xuyên đặt ra chính là: Tiếng Anh-Anh và tiếng Anh-Mỹ thì nên học theo loại nào? Và bài viết này sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời cho thắc mắc này.

1. Phân biệt tiếng Anh-Anh (British English) và tiếng Anh-Mỹ (American English)

Tiếng Anh - Anh là tiếng Anh được sử dụng trong Vương quốc Anh trong khi tiếng Anh - Mỹ là ngôn ngữ được sử dụng trong phạm vi Hoa Kỳ. Giữa hai loại tiếng Anh này chỉ có sự khác biệt nhỏ nhưng có thể được chia thành các khía cạnh sau:

Phát âm (pronunciation)

Trong phát âm, tiếng Anh - Mỹ có xu hướng bật hết những âm /r/ xuất hiện trong từ, khi phát âm chữ “r” thì đầu lưỡi của người nói sẽ không chạm phải bất cứ thứ gì trong khoang miệng. Còn tiếng Anh - Anh lại thường bỏ đi nếu chúng nằm cuối từ. Ví dụ : Cách phiên âm của “car” trong Anh - Mỹ là /kɑːr/ và Anh - Anh là - /kɑː/. Bên cạnh đó, khi phụ âm /t/ ở giữa 2 nguyên âm, nếu trong tiếng Anh-Anh thì âm /t/ đó được phát âm rõ ràng và chính xác thì người Mỹ có xu hướng trượt thành âm /d/, ví dụ như âm /t/ trong từ “little”. Một khác biệt nữa nằm ở âm “o” trong từ “hot, God, stop”, người Anh phát âm tròn miệng là / ɒ/ còn người Mỹ phát âm là / ɑː/.

Chính tả (Spelling)

Khi viết, trong Anh-Mỹ, một số từ kết thúc bằng -or nhưng sang Anh-Anh lại kết thúc bằng -our như favour - favor. Một số từ kết thúc bằng -er trong tiếng Anh-Mỹ nhưng kết thúc bằng -re trong tiếng Anh-Anh như center, centre). Nhiều động từ kết thúc bằng -ize trong tiếng Anh-Mỹ có thể viết bằng -ise trong tiếng Anh-Anh như realize -realise.

Từ vựng (Vocabulary)

Sự khác biệt nổi bật nhất giữa American English và British English là phần từ vựng. Sẽ có những từ người Mỹ sử dụng nhưng người Anh lại không. Có những từ người Mỹ gọi bằng từ này thì người Anh lại dùng bằng từ khác. Một vài ví dụ khác biệt về từ vựng như dưới đây:

Nghĩa Anh - Anh Anh - Mỹ Kỳ nghỉ Vacation Holiday Xăng dầu Petrol Gasoline Mùa thu Autumn Fall Căn hộ Flat Apartment Kẹo Sweet Candy

Ngữ pháp (Grammar)

Trong tiếng Anh-Anh, bạn phải sử dụng thì hiện tại hoàn thành cho các hành động gần đây có ảnh hưởng đến hiện tại. Ví dụ: "I’ve broken your favorite bottle of perfume. Will you forgive me"?

Tiếng Anh-Mỹ chấp nhận thì hiện tại hoàn thành là đúng, nhưng cũng đưa ra một lựa chọn thứ hai là thì quá khứ đơn, tức câu trên có thể viết "I broke your favorite bottle of perfume. Will you forgive me?".

Tiếng Anh-Mỹ có thể chấp nhận dùng thì hiện tại hoàn thành nhưng không sử dụng các phân từ trong quá khứ của Anh. Ví dụ, người Mỹ sẽ sử dụng "gotten" như quá khứ phân từ của động từ "get", "leaned" được dùng thay cho "leant", "spoiled" được dùng thay cho "spoilt".

Định dạng ngày, tháng

Một điểm khác biệt thú vị mà không thể không nhắc đến là định dạng cách viết ngày tháng. Người Mỹ viết ngày theo thứ tự tháng - ngày - năm. Vì vậy ngày 5 tháng 4 năm 2022 sẽ viết là 4/5/2022. Ở Anh, họ viết ngày - tháng - năm, tức ngày trên sẽ là 5/4/2022.

2. Bạn nên học tiếng Anh-Anh hay tiếng Anh-Mỹ?

Việc quyết định học loại tiếng Anh nào cho phù hợp phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, mà trong đó quan trọng nhất là yếu tố chủ quan từ phía bản thân người học. Cụ thể như sau:

Mục đích học Tiếng Anh

Điều quan trọng khi học tiếng Anh là bạn phải xác định được mục đích rõ ràng. Nếu như bạn muốn đi du học ở Anh thì cần luyện tập giọng Anh Anh sẽ dễ giao tiếp. Tương tự, bạn cần học tiếng Anh-Mỹ nếu muốn sang Mỹ hay Canada du học hay làm việc.

Sở thích

Giọng Anh-Anh sẽ tạo cảm giác trang trọng. Do đó, nếu bạn là người yêu thích vẻ cổ điển thì giọng Anh-Anh sẽ thích hợp với bạn. Nếu như bạn đam mê tự do và thích sự phóng khoáng, thông dụng thì nên phát âm giọng Anh-Mỹ. Việc lựa chọn giọng phát âm theo sở thích sẽ giúp bạn có động lực học tập hơn.

Mức độ quen thuộc

Học một ngôn ngữ mới sẽ dễ dàng hơn nếu như bạn quen thuộc với nó. Điều này có nghĩa là nếu bạn thường xuyên xem phim, nghe nhạc Mỹ thì bạn sẽ nhạy bén, dễ nhận biết giọng Mỹ hơn. Bạn sẽ có xu hướng giao tiếp tốt hơn nếu như tiếp xúc thường xuyên với một giọng đọc nào đó.

Khả năng

Bạn có năng lực hay năng khiếu học tốt hơn ở giọng nào thì nên lựa chọn giọng đó. Ví dụ, nếu bạn gặp khó khăn khi phát âm âm /r/ uốn lưỡi của người Mỹ thì bạn nên thử học giọng Anh Anh. Bên cạnh đó, hãy thử phát âm những từ khác nhau giữa giọng Anh-Anh và giọng Anh-Mỹ bạn sẽ cân nhắc giọng phát âm kiểu nào là dễ hiểu, dễ nghe và dễ đọc đối với bạn.

Nói tóm lại, dù bạn có chọn tiếng Anh-Anh hay tiếng Anh-Mỹ để học thì ít nhất bạn cũng cần phân biệt được sự khác biệt giữa hai thứ tiếng này, bởi khi giao tiếp, chúng ta có thể chọn thứ tiếng Anh để nói nhưng không thể chọn thứ tiếng Anh để nghe. Hơn nữa, hàng ngày chúng ta tiếp xúc với rất nhiều nguồn với những thứ tiếng Anh từ khắp nơi trên thế giới (World Englishes). Vì vậy, để chinh phục thứ ngôn ngữ này, chúng ta hãy bắt đầu từ việc học tiếng Anh chuẩn, nhất quán trong luyện kỹ năng nói như phát âm, sử dùng từ vựng và quyết tâm thật cao nhé.

ThS. Nguyễn Thị Kim Oanh - Giảng viên khoa Ngôn ngữ Anh - Đại học Đại Nam