Đổi nơi sống, nổi mề đay

Một tháng nghỉ hè, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM ghi nhận hơn 400 trường hợp nổi mề đay, trong đó nhiều trường hợp bệnh xuất hiện do đổi chỗ ở, đi du lịch xa… liên quan đến thay đổi môi trường sống.

Ngày 21/6, tiến sĩ bác sĩ Đặng Thị Ngọc Bích, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, cho biết thông tin trên, đa phần các trường hợp nổi mề đay do thay đổi nơi ở (chuyển nhà mới, chỗ trọ, du lịch nơi xa) khi đến Bệnh viện điều trị có liên quan đến bụi do xây nhà, sửa nhà, tân trang nhà, nước sơn nhà mới, đặc biệt là dị ứng với không khí (bụi, phấn hoa, lông, cỏ) quanh khu vực sinh sống, nhiệt độ thay đổi…

Mề đay xuất hiện ở mọi lứa tuổi, triệu chứng điển hình như: nổi mẩn đỏ, sẩn phù (các cục u hoặc sẩn màu đỏ nhạt trên da), ngứa ngáy, khó chịu, viêm nhiễm mỗi khi gãi hay chà xát, da nổi mụn nước. Nghiêm trọng hơn có mề đay kèm phù mao mạch dị ứng, sưng phồng và bít tắc đường thở, phải cấp cứu, dễ gây chết não do ngạt thở, dễ gây tụt huyết áp, nguy hiểm đến tính mạng.

Nói về cơ chế nổi mề đay, bác sĩ Bích giải thích, khi phản ứng với các dị nguyên trong môi trường sống như: phấn hoa, lông thú, bụi, nhiệt độ… cơ thể giải phóng histamine và các chất trung gian làm các mạch máu nhỏ giãn nỡ và dịch từ mạch máu thoát ra, tích tụ trong da (phù mạch), gây viêm (nóng) và . Các vết sưng phù nhỏ hình thành do chất lỏng tích tụ dưới da.

Như chị L.T. 45 tuổi, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám tình trạng nổi mề đay thành các mảng lớn, ngứa từ cổ xuống chân. “Trước giờ, tôi không bị nổi mề đay, nhưng sau 1 tháng chuyển tới nhà trọ mới thì bị bệnh”. Kết quả xét nghiệm 60 dị nguyên cho thấy chị T. dị ứng với bụi, mạt bụi nên dẫn đến nổi mề đay. Chị T. cho biết chị chuyển chỗ ở mới do để con lên cấp 2 cho gần trường. Riêng con trai chị cũng nổi mề đay nhẹ hơn, chỉ nổi mẩn đỏ ở cổ, xét nghiệm cho thấy dị ứng với mạt nhà.

Bác sĩ Bích chẩn đoán chị T. và con trai bị nổi mề đay do dị ứng khi thay đổi môi trường sống. Chị T. được kê đơn thuốc để giảm các triệu chứng đồng thời dùng thuốc bôi giảm ngứa lên vùng da nổi mề đay tại nhà. Bên cạnh đó, chị quyết định quay lại chỗ ở cũ để bệnh không tiến triển sang mạn tính. Bác sĩ Bích cũng tư vấn chị nếu ngày càng lớn tuổi, sức đề kháng sẽ giảm, do đó, chị cần sinh hoạt, làm việc ở nơi thoáng mát, sạch sẽ, mặc quần áo rộng rãi… để giảm khó chịu. Tái khám sau 1 tuần, các nốt sần gần như biến mất, chị T. không còn thấy ngứa và khó chịu.

Tương tự, chị Đ.H. (21 tuổi, sinh viên) cũng đến Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh TP.HCM điều trị do ngứa da, sẩn phù rải rác toàn thân, nổi mẩn đỏ ở bụng, chân, đùi, mụn nước ở tay, uống thuốc không bớt. Sau khi được khám và làm xét nghiệm 60 dị nguyên, chị H. được chẩn đoán nổi mề đay và nhiễm nấm do thay đổi môi trường, được biết trước đó chị vừa chuyển nhà và vừa đi chơi xa mới về. Chị H. được kê đơn thuốc uống và bôi theo toa, tái khám theo lịch hẹn nếu có dấu hiệu bất thường.

Bác sĩ Bích cho biết bệnh mề đay được chia thành 2 loại: cấp tính và mạn tính. Trong đó, cấp tính thường kéo dài từ 2-3 ngày, xuất hiện đột ngột, các nốt sần tập trung ở một số vùng da hoặc toàn thân. Mề đay mạn tính kéo dài hơn 6 tuần, biểu hiện phát ban, nổi sẩn ngứa màu hồng, đỏ hay trắng nhạt trên da. Bệnh kéo dài dai dẳng và tái phát liên tục, làm thay đổi màu da, ảnh hưởng sức khỏe, tinh thần và chất lượng sống người bệnh. Do đó, người bệnh cần điều trị sớm để cải thiện chất lượng sống.

Để điều trị mề đay, trước hết cần tìm và loại bỏ tác nhân gây bệnh. Thuốc kháng histamine được sử dụng nhằm giảm các triệu chứng viêm và kết hợp nhiều loại thuốc khác với mề đay mạn tính. Nếu kháng histamine không có tác dụng, bác sĩ sẽ kê thêm thuốc steroid dạng uống/chích hoặc thuốc sinh học để kiểm soát phản ứng viêm trong bệnh mề đay.

Bác sĩ Bích khuyến cáo mỗi người nên thực hiện lối sống lành mạnh, mặc quần áo rộng rãi, ở nơi thông thoáng, sạch sẽ, sử dụng máy lọc không khí, tránh dùng xà phòng có độ tẩy rửa cao. Nếu xác định nguyên nhân nổi mề đay, người bệnh nên tránh tiếp xúc với yếu tố đó.

Nếu có cơ địa dị ứng, thường xuyên tái phát mề đay, người bệnh nên mang theo thuốc điều trị để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp.