1. Hệ thống phanh xe ô tô

Bạn có biết phanh tang trống và phanh đĩa trên xe ô tô khác nhau như thế nào không? Vì sao phanh đĩa ngày càng chiếm ưu thế và được đưa vào sử dụng nhiều hơn? Mỗi loại phanh có những ưu nhược điểm gì? Cùng Bridgestone tìm hiểu ngay nhé!

Hệ thống phanh trên xe ô tô hiện nay bao gồm: cơ cấu phanh và dẫn động phanh. Vai trò chính của hệ thống phanh đó là việc giảm tốc độ và tạm dừng chuyển động của ô tô.

Hoạt động của hệ thống phanh xe ô tô dựa vào sự ma sát tạo ra giữa 2 bề mặt để xảy ra tình trạng giảm tốc độ và dừng hẳn trục bánh xe.

Cụ thể, một bộ phận xe đứng yên chứa má phanh, trong khi đó một bộ phận quay gắn với trục bánh xe. Khi ta lái xe đạp phanh, má phanh sẽ tiếp xúc với phần quay thông qua các cơ cấu của hệ dẫn động và ma sát giữa 2 bộ phận này sẽ giúp làm chậm hay dừng lại.

2. Ưu nhược điểm của phanh đĩa trên xe ô tô

Cấu tạo phanh đĩa

Khác với phanh tang trống, phanh đĩa được cấu tạo từ các thành phần chính sau: đĩa, má và cùm. Trong đó, phần đĩa phanh sẽ được gắn với trục của bánh và quay theo bánh xe. Còn phần cùm phanh sẽ bao gồm luôn cả má phanh và hệ thống pít-tông thủy lục, nó được ốp vào 2 bên của đĩa phanh. Phần lớn thì các dòng xe ô tô hiện nay dùng cùm phanh đặt cố định.

Ưu và nhược điểm của phanh đĩa trên xe

Nguyên lý hoạt động của phanh: Khi đang lái xe và đạp phanh, các pít-tông dầu sẽ đẩy má phanh tịnh tiến về phía của đĩa phanh và ma sát sẽ được tạo ra khi phần má và đĩa phanh tiếp xúc với nhau. Nhờ đó mà tốc độ quay của bánh xe sẽ chậm dần hoặc là dừng hẳn tùy thuộc vào lực phanh của lái xe.

Ưu điểm

- Hiệu quả phanh cũng cao hơn nhiều so với phanh tang trống

- Nhẹ hơn so với phanh tang trống

- Được thiết kế hở giúp tản nhiệt tốt giúp tăng thời gian sử dụng, dễ dàng kiểm tra và sửa chữa

Nhược điểm của phanh đĩa

- Chí phí khá cao gồm: lắp đặt, bảo dưỡng, sửa chữa, cũng như thay thế...

- Thiết kế hở sẽ khiến các bề mặt ma sát dễ bị hỏng bởi các tác nhân bên ngoài (như bụi, cát, đất...) trong quá trình chạy xe

- Phù hợp với dòng xe ô tô con

3. ƯU NHƯỢC ĐIỂM CỦA PHANH TANG TRỐNG

Xét về mặt cơ bản, cấu tạo của phanh tang trống sẽ bao gồm trống phanh và má phanh. Trong đó, phần trống phanh là hộp rỗng bên ngoài, gắn với trục bánh xe và nó quay theo bánh xe. Còn phần má phanh lại nằm bên trong và tiếp xúc trực tiếp với bề mặt của trống phanh để tạo ra sự ma sát. Được biết thì 2 má phanh hình cánh cung lắp ở 2 bên sẽ có phần trên cố định và phần dưới có thể điều chỉnh được.

Tuy nhiên, để kết hợp được má và trống phanh với nhau, hệ thống này còn cần đến bình xi-lanh con và lò xo điều chỉnh.

Nguyên lý hoạt động: Khi bạn lái xe và đạp phanh, bình xi-lanh con lúc này sẽ đẩy 2 má phanh ra ngoài thông qua thủy lực và lò xo điều chỉnh. Từ đó, 2 má phanh sẽ trực tiếp tiếp xúc với trống phanh ở bên ngoài tạo ra ma sát giúp cho bánh xe quay chậm đến lúc dừng lại.

Ưu điểm

- Chi phí thấp so với phanh đĩa: lắp đặt, bảo dưỡng, sửa chữa, thay thế...

- Phanh tang trống có kết cấu đơn giản cũng nên dễ bảo dưỡng, sửa chữa hay thay thế...

- Thiết kế nguyên khối nên tránh được các tác động của môi trường, thời tiết bên ngoài, ảnh hưởng thời gian sử dụng dài hơn

Nhược điểm

- Hiệu quả phanh sẽ thấp hơn so với phanh đĩa, nhất là khi buộc phải phanh gấp hoặc đổ đèo...

- Thiết kế nguyên khối nên sẽ tản nhiệt kém

- Trọng lượng lớn hơn so với phanh đĩa

- Phù hợp với các dòng ô tô có khối lượng lớn như: xe khách, xe tải...

- Lớp vật liệu dùng để làm bề mặt ma sát được chế tạo từ ami-ăng (asbestos) hoặc từ các hợp chất của ami-ăng - đây là chất gây ra một số bệnh ung thư trên cơ thể người nên đã bị cấm sử dụng từ những năm 1980.

4. Phanh đĩa hay phanh tang trống là tốt

Phanh tang trống từng được xem là tiêu chuẩn trên xe hơi nhiều thập kỷ trước. Tuy nhiên, tại thời điểm hiện nay, phanh đĩa đang dần thay thế phanh tang trống. Bởi vì lí do là phanh đĩa sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội hơn như: kết cấu được kỹ thuật, trọng lượng hay chỉ đơn giản là bạn không phải thường xuyên tăng và điều chỉnh phanh.

Thực tế thì ở hầu hết các dòng xe cỡ nhỏ hạng A tại Việt Nam như: Hyundai Grand i10, Kia Morning, Toyota Wigo, Vinfast Fadil... vẫn đang sử dụng kết hợp cả phanh đĩa (ở trước) và phanh tang trống (ở sau) vừa đảm bảo được mức giá mềm vừa đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Trong khi đó, thì các dòng xe thuộc phân khúc cao hơn, giá thành đắt hơn như: Toyota Vios, Toyota Fortuner, Vinfast Lux A2.0 và SA2.0, Hyundai Santa Fe, Hyundai Tucson, Mazda CX-5, Mazda CX-8 hay Mazda 3, Kia Cerato... đều đang được trang bị phanh đĩa ở cả phía trước và sau. Và có thể là loại đĩa đặc, đĩa thông gió hoặc như là đĩa tản nhiệt tùy từng dòng xe.

Hy vọng qua những thông tin trên, bạn đã biết được những ưu và nhược điểm của phanh tang trống cũng như phanh đĩa. Cùng theo dõi Bridgestone để biết thêm nhiều thông tin hữu ích khác nữa nhé!