Dấu hiệu của bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính (AML)

Bạch cầu dòng tủy cấp tính (AML) là một bệnh ung thư tế bào tủy xương và máu. Trong tên gọi của bạch cầu dòng tủy cấp tính, “cấp tính” có nghĩa là bệnh sẽ tiến triển rất nhanh và có thể dẫn đến tử vong chỉ trong vòng vài tuần đến vài tháng nếu không được điều trị. “Dòng tủy” là tên dòng tế bào khởi nguồn loại ung thư này, tức là các tế bào ung thư bắt nguồn trong tủy xương.

Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính thường ảnh hưởng đến những người 60 tuổi trở lên, nhưng bệnh cũng có thể xảy ra trên người trẻ và trẻ em. Đây là một dạng ung thư nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng, do đó điều trị sớm và kịp thời giúp bệnh nhân kéo dài thời gian sống.

Triệu chứng lâm sàng

Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính có thể gây ra nhiều dấu hiệu và triệu chứng. Thông thường, các nhóm bệnh khác nhau sẽ gây ra triệu chứng cũng như đáp ứng với điều trị khác nhau.

Triệu chứng chung

Người bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính thường có một số triệu chứng chung và không đặc hiệu. Các dấu hiệu và triệu chứng chung này xuất hiện trong giai đoạn đầu tương tự bệnh cúm hoặc các bệnh thông thường khác. Chúng có thể bao gồm:

• Giảm cân
• Mệt mỏi
• Sốt
• Đổ mồ hôi đêm
• Khó thở
• Da xanh xao
• Ăn mất ngon
• Dễ nhiễm trùng
• Chảy máu bất thường, chẳng hạn như chảy máu cam hoặc nướu răng

Triệu chứng do giảm tế bào máu

Lượng tế bào máu có chức năng bình thường suy giảm gây ra nhiều dấu hiệu và triệu chứng của bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính. Nguyên nhân thường do các tế bào ung thư phát triển nhanh và lấn át các tế bào tạo máu bình thường trong tủy xương. Do đó, người bệnh không có đủ lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu như bình thường.

Triệu chứng do giảm hồng cầu (anemia)

Tế bào hồng cầu đảm nhiệm công việc vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và tế bào trong cơ thể, do đó số lượng tế bào hồng cầu giảm có thể gây ra một số triệu chứng bao gồm:

• Mệt mỏi
• Suy yếu
• Cảm lạnh
• Đau đầu
• Da nhợt nhạt
• Khó thở

Triệu chứng do giảm bạch cầu

Tế bào bạch cầu có chức năng chống lại các tác nhân lạ xâm nhập cơ thể. Nếu phát hiện ra virus hay vi khuẩn, bạch cầu sẽ làm nhiệm vụ thực bào hoặc sản xuất kháng thể tiêu diệt các tác nhân này và kích hoạt hệ miễn dịch để bảo vệ cơ thể một cách tốt nhất. Do đó, nếu số lượng tế bào bạch cầu (đặc biệt là bạch cầu trung tính) suy giảm, cơ thể sẽ dễ bị nhiễm trùng hơn. Thông thường, người bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính có biểu hiện sốt kèm nhiễm trùng trong thời gian dài hoặc chuyển từ nhiễm trùng này sang dạng nhiễm trùng khác.

Mặc dù người bệnh có tổng số lượng bạch cầu cao, các tế bào ung thư không thể bảo vệ cơ thể chống lại tác nhân gây hại như bạch cầu bình thường.

Triệu chứng do giảm tiểu cầu

Tiểu cầu có chức năng cầm máu bằng cách làm dừng quá trình chảy máu tạm thời và tập trung hình thành các nút bịt miệng vết thương. Do đó, khi cơ thể thiếu tiểu cầu, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng như sau:

• Chảy máu quá mức
• Xuất hiện vết bầm tím (hoặc đốm đỏ hoặc tím nhỏ) trên da
• Chảy máu cam thường xuyên hoặc nghiêm trọng
• Chảy máu nướu răng
• Phụ nữ có kinh nguyệt kéo dài (rong kinh)

Triệu chứng do nhiều tế bào ung thư

Kích thước các tế bào ung thư thường lớn hơn tế bào bạch cầu bình thường, do đó khi di chuyển qua mạch máu nhỏ với số lượng nhiều, chúng gây ra tình trạng tắc nghẽn mạch máu, dẫn đến hồng cầu khó lưu thông (leukostasis). Leukostasis rất hiếm xảy ra nhưng đây là một vấn đề nghiêm trọng, khẩn cấp cần được điều trị ngay lập tức.

Thông thường, người mắc leukostasis có thể biểu hiện một số triệu chứng tương tự đột quỵ bao gồm:

• Đau đầu
• Yếu một bên cơ thể
• Nói lắp
• Nhầm lẫn
• Buồn ngủ

Khi leukostasis ảnh hưởng các mạch máu trong phổi, bệnh nhân khó thở và hụt hơi. Ngoài ra, nếu mạch máu trong mắt bị ảnh hưởng, người bệnh bị mờ mắt hoặc thậm chí mất thị lực.

Vấn đề về chảy máu và đông máu

Những triệu chứng liên quan đến chảy máu và đông máu thường do bệnh bạch cầu tiền tủy bào cấp tính (APL)—1 trong các loại bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính. Bệnh nhân thường chảy máu mũi hoặc chảy máu vết thương không ngừng. Họ cũng có thể sưng bắp chân do huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) hoặc đau ngực do cục máu đông trong phổi (thuyên tắc phổi - PE).

Đau xương khớp

Một số người bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính thường đau xương hoặc khớp do các tế bào ung thư tích tụ tại những vùng này.

Sưng vùng bụng

Các tế bào ung thư có thể tích tụ trong gan và lách, nên bụng bệnh nhân sưng lên. Các xương sườn dưới thường che phủ những cơ quan này nhưng khi chúng to ra bác sĩ có thể sờ thấy.

Triệu chứng do di căn

Di căn đến da

Trường hợp tế bào ung thư di căn đến da, chúng có thể gây ra các cục hoặc đốm trông giống như phát ban thông thường. Các tế bào giống như khối u tập trung dưới da hoặc phần khác của cơ thể được gọi là u lục (chloroma), granulocytic sarcoma hoặc sarcoma tủy.

Di căn đến nướu

Một số loại bạch cầu dòng tủy cấp tính có thể lây lan đến nướu, từ đó người bệnh bị sưng, đau và chảy máu nướu.

Di căn sang các cơ quan khác

Tế bào ung thư có thể lây lan sang các cơ quan khác nhưng thường hiếm hơn. Trường hợp ung thư di căn đến não và tủy sống có thể gây ra các triệu chứng bao gồm:

• Đau đầu
• Suy yếu
• Co giật
• Buồn nôn
• Mất thăng bằng
• Tê vùng mặt
• Mờ mắt

Trong những trường hợp hiếm, bạch cầu dòng tủy cấp tính có thể lan đến mắt, tinh hoàn, thận hoặc các cơ quan khác.

Sưng hạch bạch huyết

Người ta phát hiện bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính có thể lan đến các hạch bạch huyết và làm tăng kích thước hạch nhưng thường hiếm xảy ra. Trường hợp hạch tại vùng cổ, háng, vùng nách hoặc trên xương đòn, khối u có thể hình thành dưới da nên người bệnh có thể sờ thấy.

Kết luận

Mặc dù bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính gây ra nhiều biểu hiện, những triệu chứng này cũng có thể do bệnh lý khác gây ra. Vì vậy, nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng nào xuất hiện trong thời gian dài hoặc tiến triển nghiêm trọng, bệnh nhân cần phải gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và cách điều trị kịp thời.