Các tình trạng sảy ra sau covid-19 hay hậu covid là gì?

Tổng Quan hậu covid

Mặc dù hầu hết những người mắc COVID-19 trở nên khỏe hơn chỉ trong vòng vài tuần kể từ khi nhiễm bệnh, một vài người lại gặp phải các tình trạng hậu COVID. Bệnh sau khi mắc COVID là một loạt các vấn đề về sức khỏe mới, đang tái phát hoặc đang diễn ra mà mọi người có thể gặp phải trong khoảng bốn tuần trở lên sau lần đầu tiên bị lây nhiễm vi-rút gây ra COVID-19. Thậm chí những người không có các triệu chứng COVID-19 trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần sau khi bị lây nhiễm có thể có các bệnh sau khi mắc COVID. Những tình trạng này có thể xuất hiện ở các dạng khác nhau và có thể bị một vài bệnh cùng lúc trong khoảng thời gian khác nhau.

Các bệnh sau khi mắc COVID có thể được biết đến như di chứng COVID, hội chứng COVID kéo dài, COVID-19 hậu cấp tính, tác động lâu dài của COVID hoặc COVID mãn tính. CDC và các chuyên gia trên toàn thế giới đang nỗ lực tìm hiểu thêm về các ảnh hưởng ngắn hạn và dài hạn đối với sức khỏe liên quan đến COVID-19, người nào bị mắc và tại sao.

Tính đến ngày 2021 tháng 7, hội chứng "COVID kéo dài," còn gọi là di chứng hậu COVID có thể được coi là một dạng khuyết tật theo Đạo luật về người khuyết tật Hoa Kỳ (ADA). Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn về hội chứng "COVID kéo dài" là một dạng Khuyết tật theo ADA, Phần | HHS.govexternal icon

Các loại tình trạng sau khi mắc COVID (hậu covid)

Các triệu chứng mới hoặc đang tiếp diễn

Một số người có thể gặp phải một loạt các triệu chứng mới hoặc tiếp diễn có thể kéo dài hàng tuần hay hàng tháng kể từ lần đầu tiên bị nhiễm vi-rút gây bệnh COVID-19. Không giống như một số loại hội chứng hậu COVID khác có xu hướng chỉ xảy ra ở những người đã bị bệnh nặng, những triệu chứng này có thể xảy ra với bất kỳ ai đã bị COVID-19, ngay cả khi bị bệnh nhẹ, hoặc nếu họ không có triệu chứng ban đầu. Mọi người thường báo cáo rằng họ có các triệu chứng khác nhau sau đây:

• Khó thở hoặc hụt hơi
• Mệt mỏi hay chóng mặt
• Các triệu chứng sẽ trầm trọng hơn sau các hoạt động thể chất hoặc tinh thần (hay còn gọi là tình trạng khó chịu sau khi gắng sức)
• Khó suy nghĩ hay tập trung (đôi khi còn được gọi là "sương mù não")
• Ho
• Đau ngực hoặc dạ dày
• Đau đầu
• Tim đập nhanh hoặc đập thình thịch (còn được gọi là trống ngực)
• Đau cơ hay khớp
• Cảm giác tê râm ran
• Tiêu chảy
• Gặp vấn đề về giấc ngủ
• Sốt
• Chóng mặt khi đứng dậy (choáng váng)
• Phát ban
• Thay đổi tâm trạng
• Thay đổi về vị giác và khứu giác
• Thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt.

Ảnh hưởng đa cơ quan của COVID-19

Một số người đã từng mắc các bệnh nghiêm trọng do COVID-19 gặp phải các ảnh hưởng đa cơ quan hoặc bệnh tự miễn dịch trong một thời gian dài kèm theo các triệu chứng kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng sau khi mắc COVID-19. Ảnh hưởng đa cơ quan có thể tác động tới nhiều, nếu không phải là tất cả, hệ thống cơ thể, bao gồm các chức năng tim, phổi, thận, da và não. Các tình trạng tự miễn xảy ra khi hệ miễn dịch của bạn tấn công các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể do nhầm lẫn, gây viêm (sưng đau) hoặc tổn thương mô ở những bộ phận cơ thể bị ảnh hưởng.

Mặc dù rất hiếm nhưng một số người, chủ yếu là trẻ em, gặp phải hội chứng viêm đa hệ thống (MIS) trong hoặc ngay sau khi nhiễm COVID-19. MIS là tình trạng khi đó các bộ phận cơ thể khác nhau có thể bị viêm. MIS có thể dẫn đến các tình trạng sau khi mắc COVID nếu tiếp tục gặp các ảnh hưởng đa cơ quan hoặc các triệu chứng khác.

Ảnh hưởng của việc Bệnh hoặc Nhập viện do COVID-19

Nhập viện và mắc các bệnh nghiêm trọng liên quan đến phổi, bao gồm COVID-19, có thể gây ra những ảnh hưởng đến sức khỏe như suy nhược nghiêm trọng và kiệt sức trong thời gian hồi phục.

Ảnh hưởng của việc nhập viện cũng có thể bao gồm hội chứng hậu săn sóc đặc biệt (PICS), tức là các ảnh hưởng sức khỏe bắt đầu khi một người ở trong phòng săn sóc đặc biệt (ICU) và có thể vẫn còn sau khi xuất viện. Những ảnh hưởng này có thể gồm suy nhược nghiêm trọng, các vấn đề về suy nghĩ và phán đoán và rối loạn căng thẳng sau sang chấn tâm lý (PTSD). PTSD bao gồm các phản ứng kéo dài đối với một sự kiện cực kỳ căng thẳng.

Một số triệu chứng xuất hiện sau khi nhập viện tương tự với những triệu chứng mà những người ban đầu có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng gặp phải nhiều tuần sau khi mắc COVID-19. Có thể khó nhận biết liệu những triệu chứng này là do ảnh hưởng của việc nhập viện, tác động kéo dài của vi-rút hay do cả 2 yếu tố này hay không. Những tình trạng này cũng có thể phức tạp do các tác động khác liên quan đến đại dịch COVID-19, bao gồm các ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần do bị cô lập, tình hình kinh tế tiêu cực và thiếu khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe để quản lý các bệnh tiềm ẩn. Những tác nhân này ảnh hưởng tới cả những người đã từng mắc hoặc chưa từng mắc COVID-19.

Trẻ em và người vị thành niên

Một người ở bất kỳ độ tuổi nào đã mắc COVID-19 sau đó có thể phát triển hội chứng di chửng COVID. Mặc dù các hội chứng di chứng COVID dường như ít phổ biến hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên so với người lớn, nhưng ảnh hưởng lâu dài sau khi mắc COVID- [#0]} có xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên. Các nghiên cứu đã báo cáo các triệu chứng kéo dài ở trẻ em bị COVID-19 nhẹ và nặng, bao gồm cả những trẻ trước đây đã từng mắc hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em. Tương tự như các triệu chứng ở người lớn, các triệu chứng phổ biến nhất được báo cáo là mệt mỏi, đau đầu, khó ngủ (mất ngủ), khó tập trung, đau cơ, khớp và ho. Trẻ nhỏ có thể gặp khó khăn khi mô tả các vấn đề mà chúng đang gặp phải; thông tin về các hội chứng di chứng COVID ở trẻ em và thanh thiếu niên còn hạn chế. Có thể các triệu chứng khác có khả năng xuất hiện ở các nhóm tuổi nhỏ hơn.

Nếu con/em quý vị bị di chứng COVID ảnh hưởng đến khả năng đi học, hoàn thành bài tập ở trường hoặc thực hiện các hoạt động thông thường của chúng, quý vị có thể thảo luận với trường học của con/em mình về các biện pháp thích hợp có thể có như thêm thời gian làm bài kiểm tra, thời gian nghỉ ngơi theo lịch trình trong suốt ngày, lịch học sửa đổi, v.v. Nhà quản lý trường học, cố vấn học đường và y tá trường học có thể làm việc với gia đình và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe để cung cấp các điều kiện học tập cho trẻ em mắc các di chứng hậu COVID, đặc biệt là những trẻ gặp khó khăn về suy nghĩ, tập trung hoặc thể chất. Quý vị cũng có thể yêu cầu điều chỉnh tương tự cho các hoạt động ngoài trường học như chăm sóc trong ngày, dạy thêm, chơi thể thao, hướng đạo sinh, v.v.

Để biết thêm thông tin, hãy tới Văn phòng Quyền Công dân (OCR) của Bộ Giáo dục Hoa Kỳ và Nguồn lực hỗ trợ trẻ em, sinh viên, giáo viên, trường học, nhà cung cấp dịch vụ và gia đình của Văn phòng Giáo dục đặc biệt (OSERS).pdf iconexternal icon

Phòng Ngừa

Cách tốt nhất để ngăn ngừa các di chứng COVID là phòng ngừa tránh mắc bệnh COVID-19. Với những người đủ điều kiện, hãy tiêm vắc-xin chống lại COVID-19 ngay khi có thể là cách tốt nhất để phòng tránh COVID-19 và cũng có thể giúp những người xung quanh quý vị.

Để ngăn chặn đại dịch, hãy tận dụng tất cả các công cụ trong hộp công cụ của chúng tôi:

Những cách quan trọng để làm chậm sự lây lan của COVID-19

• Chủng ngừa và tiêm vắc-xin ngừa COVID-19 đầy đủ, đúng hạn. Tìm vắc-xin.
• Biết khi nào nên đeo khẩu trang ôm vừa mặt để bảo vệ bản thân quý vị và những người khác.
• Tránh đám đông và những không gian trong nhà bị thông gió kém.
• Xét nghiệm để tránh lây lan cho người khác.
• Giữ khoảng cách 6 feet với những người không sống cùng quý vị.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước. Sử dụng dung dịch sát trùng tay nếu không có xà phòng và nước.

Nếu quý vị chưa được tiêm phòng đầy đủ, hãy ngăn ngừa các biến chứng lâu dài bằng cách bảo vệ bản thân và những người xung quanh khỏi COVID-19.

Mặc dù các bài báo đã báo cáo rằng một vài người bị di chứng COVID cho biết các triệu chứng của họ được cải thiện sau khi tiêm vắc-xin, vẫn cần tiến hành nghiên cứu thêm để xác định ảnh hưởng của vắc-xin đối với các bệnh sau khi mắc COVID.

CDC Đang Làm Gì

CDC tiếp tục làm việc để xác định mức độ phổ biến của các di chứng hậu COVID, những đối tượng có nhiều khả năng mắc nhất và lý do tại sao một số người cuối cùng có thể hết các triệu chứng đó trong khi những người khác phải chịu đựng lâu hơn. Các nghiên cứu nhanh và nhiều năm đang được tiến hành để nghiên cứu thêm về các di chứng hậu COVID. Những nghiên cứu này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các bệnh sau khi mắc COVID và cách điều trị cho những bệnh nhân có những ảnh hưởng kéo dài này.

Hỗ trợ người bị di chứng COVID

Để xem thông tin về việc hỗ trợ người bị di chứng COVID, tham khảo thêm F0 nên ăn gì?