Đau xương cụt có nguy hiểm không? Cách điều trị như thế nào?

Đau xương cụt không những gây ra bất tiện trong cuộc sống mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe bởi rất có thể đây là triệu chứng của bệnh lý xương khớp như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, thoát vị đĩa đệm… Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu đúng về tình trạng này để từ đó tìm được giải pháp khắc phục hiệu quả.

1. Tình trạng đau xương cụt

Các đốt sống cụt là phần xương thấp nhất trong hệ thống xương cột sống của cơ thể với các đốt sống nhỏ dính lại với nhau tạo nên.

Mặc dù các đốt sống cụt rất nhỏ nhưng lại có tác dụng quan trọng, phối hợp với khung chậu để nâng đỗ trọng lượng cơ thể, giữ cân bằng khi ngồi và tạo đường cong cho các hoạt động linh hoạt của cơ thể.

Ngoài ra các xương cụt này còn giúp nâng đỡ và ổn định cột sống, có vai trò trong các hoạt động đi đứng, ngồi. Theo ước tính, phụ nữ bị đau xương cụt cao gấp 5 lần so với nam giới.

Đau xương cụt là hiện tượng đau xảy ra xung quanh cấu trúc xương đáy cột sống, có thể do chấn thương, ngồi quá lâu hoặc đau do quá trình sinh nở.

2. Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới đau xương cụt, cụ thể:

2.1. Quá trình mang thai và sinh nở

Đau xương cụt khi mang thai do những xương này trở nên linh hoạt hơn ở cuối thai kì. Đồng thời, đau xương cụt ở bà bầu còn do các cơ và dây chằng (mô co giãn kết nối xương) xung quanh xương cụt căng ra, dẫn tới tình trạng đau nhức.

2.2. Chấn thương

Khi chịu tác động mạnh tới đáy cột sống có thể gây tổn thương xương cụt, đặc biệt trong trường hợp chơi thể thao hoặc ngã tiếp xúc mông.

Trong hầu hết các trường hợp tổn thương xương cụt chỉ gây bầm tím. Tuy nhiên khi gặp chấn thương nghiêm trọng có thể dẫn tới trật khớp hoặc gãy xương.

2.3. Chấn thương lặp đi lặp lại

Bạn có thể gặp phải tình trạng đau xương cụt nếu thường xuyên tham gia bộ môn đạp xe hay chèo thuyền do cơ thể liên tục phải đẩy người về phía trước và kéo dài cơ cột sống. Nếu lặp lại nhiều lần, các cơ và dây chằng quanh xương cụt có thể bị căng ra, không còn giữ được xương đúng vị trí, gây đau đớn, khó chịu.

2.4. Tư thế xấu

Ngồi không đúng tư thế trong thời gian dài, đặc biệt với những đối tượng làm việc văn phòng, lái xe sẽ gây áp lực lên xương cụt.

2.5. Thừa cân, béo phì, thiếu cân

Thừa cân béo phì làm gia tăng áp lực lên xương cụt khi ngồi trong khi nếu gầy quá, mỡ mông không đủ ngăn xương cụt cọ xát với các mô xung quanh cũng dẫn tới hiện tượng đau nhức.

2.6. Lão hóa tự nhiên

Các mô sụn tự nhiên dần hao mòn theo tuổi tác dẫn tới các khớp xương cọ xát với nhau, dẫn tới cảm giác đau, không chỉ ở cột sống cổ, cột sống lưng mà còn ở cột sống đáy chậu.

2.7. Nhiễm trùng

Hiếm khi nhiễm trùng xảy ra ở đáy cột sống hoặc mô mềm nhưng cũng có những trường hợp gây ra bệnh cầu trùng như áp xe pilodinal (thường phát triển ở khe mông)

2.8. Ung thư

Đây cũng là nguyên nhân hiếm gặp của tình trạng đau xương cụt, có thể là ung thư xương hoặc ung thư đến giai đoạn di căn.

2.9. Các bệnh lý

Đối với đau xương cụt ở nữ có thể do bất thường vị trí nằm của tử cung, viêm nhiễm đường tiết niệu, hoặc bệnh phụ khoa hoặc do đặt vòng tránh thai.

Ngoài ra, nguyên nhân bị đau xương cụt có thể do các bệnh lý như thoái hóa đốt sống cùng, thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, hẹp ống sống, gai cột sống, trượt cột sống, loãng xương…

3. Triệu chứng

Thông thường trong hầu hết trường hợp, những cơn đau xương cụt sẽ cải thiện trong vài tuần hoặc vài tháng nhưng đôi khi có thể kéo dài lâu hơn và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sinh hoạt hàng ngày.

Các dấu hiệu đau xương cụt bao gồm:

• Những cơn đau nhức, thỉnh thoảng đau nhói.
• Cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi ngồi xuống, chuyển từ ngồi sang đứng, đứng trong thời gian dài…
• Khó ngủ, ảnh hưởng tới sinh hoạt hằng ngày như lái xe, cúi gập người.
• Một số trường hợp có kèm theo biểu hiện đau lưng, đau chân, đau mông và hông.

4. Đau xương cụt có nguy hiểm không?

Đau xương cụt có nguy hiểm hay không phụ thuộc vào mức độ đau, tình trạng sức khỏe, tuổi tác, giới tính và nguyên nhân gây ra.

Trên thực tế, nếu đau xương cụt do các chấn thương vật lý gây ra, người bệnh không nên quá lo lắng, chỉ cần hạn chế vận động, nghỉ ngơi, sau một thời gian, triệu chứng sẽ tự khỏi. Trường hợp đau xương cụt do một số bệnh lý (xương khớp, phụ khoa…) gây ra không nguy hiểm tính mạng, thế nhưng vẫn phát sinh những biến chứng như: đau nhức kéo dài, hạn chế vận động, teo cơ, liệt chi dưới… nếu không được điều trị kịp thời.

5. Khi nào nên đến gặp bác sĩ

Nếu các dấu hiệu đau không thuyên giảm sau khi sử dụng những biện pháp điều trị đơn giản tại nhà, bạn nên xem xét tới các cơ sở y tế để thăm khám kịp thời trong trường hợp sau:

• Các cơn đau không cải thiện, thậm chí còn diễn biến nặng.
• Có thể bị chảy máu, nóng sốt
• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, đau nhức, đặc biệt khi ngồi xuống, đứng lên, cúi người.

Nếu không chữa trị kịp thời, các cơn đau kéo dài sẽ ảnh hưởng tới khả năng vận động của người bệnh, tránh những biến chứng nguy hiểm như đau xương cụt mãn tính, teo cơ, yếu liệt hai chân…

6. Chẩn đoán

Các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, kiểm tra các nguyên nhân dẫn tới tình trạng đau, các dấu hiệu đau và tiền sử bệnh để loại trừ nguyên nhân gây bệnh. Trong một số trường hợp có thể kết hợp phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng như chụp Xquang, chụp MRI…

7. Điều trị

Có một số phương pháp điều trị có thể giảm đau xương cụt. Biện pháp đơn giản tại nhà được khuyến nghị đầu tiên.

7.1. Tự chăm sóc tại nhà

Để hạn chế cơn đau, bạn có thể thay đổi tư thế và những vật dụng sau:

• Sử dụng đệm được thiết kế đặc biệt dành cho xương cụt, giúp giảm áp lực lên xương sống khi ngồi.
• Tránh ngồi lâu, nên cố gắng đứng dậy và đi lại thường xuyên
• Mặc quần áo thoải mái, tránh quần áo nó hoặc quần dài có thể gây áp lực lên xương sống
• Sử dụng phương pháp chườm nóng hoặc chườm lạnh để giảm cơn đau bộc phát
• Uống thuốc giảm đau không kê đơn
• Hãy thử thuốc nhuận tràng trị táo bón nếu cơn đau trở nên tồi tệ hơn

7.2. Vật lý trị liệu

Nếu cơn đau không cải thiện sau một vài tuần, bạn có thể tham khảo phương pháp vật lý trị liệu

Có nhiều cách vật lý trị liệu được bác sĩ chỉ định để giảm cơn đau xương cụt cho bạn như:

• Nhiệt trị liệu
• Điện trị liệu
• Đèn chiếu hồng ngoại
• Châm cứu
• Bấm huyệt….

Ngoài ra các bác sĩ sẽ hướng dẫn những bài tập luyện tác dụng tới khung xương chậu để giảm cảm giác đau xương cụt gây ra.

7.3. Thuốc điều trị đau xương cụt

Các loại thuốc giảm đau có thể sử dụng:

• Thuốc giảm đau chống viêm (NSAIDs) như ibuprofen, paracetamol đối với trường hợp đau nhẹ đến trung bình.
• Nếu cơn đau trầm trọng hơn, có thể sử dụng giảm đau liều mạnh như tramadol. Tuy nhiên tramadol có thể gây ra tác dụng phụ như táo bón, đau đầu, chóng mặt.
• Thuốc giãn cơ dùng trong trường hợp có hiện tượng cơ cứng các cơ quan xung quanh vùng chậu như Mydocalm, Myonal…
• Thuốc giảm đau thần kinh ở mức độ nhẹ đến trung bình: Neurotin, Codein…

Tuy nhiên, điều trị bằng thuốc tây được ví như “con dao 2 lưỡi”, bởi nếu lạm dụng thì có thể phải gánh chịu nhiều tác dụng phụ như ảnh hưởng tới chức năng gan, thận, hệ tiêu hóa… Vì thế, người bệnh không nên tự ý sử dụng mà cần theo đúng chỉ định của bác sĩ.

7.4. Phẫu thuật

Điều trị đau xương cụt bằng phương pháp ngoại khoa được áp dụng trong những trường hợp đau xương cụt do bệnh lý như thoát vị đĩa đệm thắt lưng, viêm khớp vùng chậu, viêm xương cụt… Những bệnh này thường gây chèn ép thần kinh, tủy sống và phá hủy sụn khớp.

Phương pháp này khá tốn kém và cần nhiều thời gian để bình phục. Một số biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật như mất nhiều máu, nhiễm trùng vết mổ… Vì vậy bạn nên trao đổi với bác sĩ để tìm ra phương án hiệu quả nhất.

7.5. Một số bài thuốc dân gian chữa đau xương cụt

7.5.1. Bài thuốc bằng lá lốt

Cách thực hiện:

• Sử dụng 5-10g lá lốt khô.
• Rửa sạch và sắc với 3 bát nước, tới khi còn một bát
• Chia đều hai bữa uống sáng và chiều

Công dụng:

• Lá lốt có công dụng diệt khuẩn, tiêu viêm, giảm đau hiệu quả.

7.5.2. Bài thuốc với cây dây đau xương

Cách thực hiện:

• Dây đau xương rửa sạch, cắt nhỏ, sao nóng
• Ngâm thảo dược theo tỉ lệ 1:5, cứ 1kg dây đau xương ngâm với 5 lít rượu, để trong vòng 1 tháng
• Sử dụng mỗi lần một chén nhỏ khoảng 15ml uống ngày 3 lần để triệu chứng thuyên giảm.

Công dụng:

• Dây đau xương được sử dụng như một nguyên liệu dược trong Đông y để chữa những triệu chứng của bệnh tê thấp, đau xương, đau người. Ngoài ra, cây còn được dùng làm thuốc bổ. (Theo Wikipedia)

7.5.3. Bài thuốc từ cây cỏ xước

Cách thực hiện:

• Sử dụng 40g rễ cỏ xước, sơn kỳ lương, cỏ mực mỗi vị 20g, cây bùa ngải, thương nhĩ tử mỗi vị 12g, cây xuyến chi 30g.
• Sắc tất cả thảo dược trên với 1 lít nước tới khi còn hai bát nước
• Chia đều làm 3 lân uống trong ngày.

Công dụng:

• Cỏ xước có đặc tính giảm đau, chống sưng viêm. Khi kết hợp với các thảo dược có hiệu quả trong việc đẩy lùi cơn đau xương cụt.

7.5.4. Lá ngải cứu

Công dụng:

Theo Y học cổ truyền, lá cây ngải cứu chứa nhiều chất kháng khuẩn và tinh dầu giúp giảm đau hiệu quả. Bên cạnh đó, ngải cứu chứa hoạt chất Cineol, Tricosanol, Tetradecatrilin… có tác dụng giảm cơn đau thần kinh nhanh chóng.

Cách thực hiện:

• Ngải cứu sao vàng với muối, cho vào túi vải
• Chườm nóng lên vùng xương cụt 5-10 phút.
• Nếu nguội có thể sao lại và tiếp tục chườm.
• Thực hiện 2 lần/ngày, kéo dài 2-3 ngày để giảm đau nhức, khó chịu.

8. Cách phòng tránh

Đau xương cụt là tình trạng thường gặp, đặc biệt đối với dân văn phòng và liên quan tới đặc thù phải ngồi nhiều. Do vậy, cách tốt nhất để ngăn không cho những cơn đau ‘ghé thăm’ chính là việc bạn nên phòng tránh đúng cách.

Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, người đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xương khớp đã đưa ra lời khuyên hữu ích để hạn chế tình trạng bệnh.

Cụ thể:

• Điều chỉnh tư thế, ngồi thẳng lưng, hóp bụng, thẳng cổ, lưng hơi cong
• Nếu đau dữ dội khi đứng dậy có thể hướng người về phía trước, cong lưng trước khi đứng
• Ngồi trên gối đặc biệt dành cho bệnh nhân đau xương cụt giúp giảm cơn đau
• Hạn chế mang vác vật nặng sai tư thế
• Tăng cường tập thể dục thể thao, tránh những hoạt động ảnh hưởng nhiều tới xương cụt như đạp xe, đua thuyền
• Lên kế hoạch nghỉ ngơi hợp lý
• Không rặn khi đại tiện, rất dễ tới tình trạng đau xương cụt
• Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu canxi, chất xơ, tăng cường hệ xương khớp, phòng tránh các bệnh lý xương khớp
• Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ chiên xào, đồ ăn nhanh
• Hạn chế sử dụng rượu bia, chất kích thích
• Ngay khi có dấu hiệu bất ổn, nếu chưa rõ nguyên nhân nên đi thăm khám để được biết tình trạng bệnh.

Trên đây là một số thông tin về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị tình trạng đau xương cụt. Để không phải làm bạn với những cơn đau dai dẳng, cách tốt nhất bạn nên phòng tránh ngay từ bây giờ. Nếu có bất kì thắc mắc nào, vui lòng liên hệ qua hotline 0865 344 349 để được tư vấn, giải đáp.

XEM THÊM:

• Đau nhức xương khớp là bệnh gì? Nguyên nhân và cách điều trị
• Viêm khớp dạng thấp là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị!
• Viêm khớp cùng chậu - Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị