Mọi người đều biết là việc đi nhờ xe khi du lịch bụi là rất khả thi nhưng khá khó để kiếm được một guide tiếng việt đầy đủ. Nên dưới đây là bài viết tổng hợp tất cả những gì mình biết và trải nghiệm để giúp bạn hiểu rõ hơn việc “đi nhờ xe” là như thế nào.
Hình như 1 tháng rồi mình không có viết bài. Ahihihi Ọ_Ọ.
I. Những điều cần biết trước khi ra đường đi nhờ xe:
Bắt buộc
- Bản đồ: Đây là thứ cần thiết đầu tiên giúp cho bạn lên kế hoạch trước đoạn đường mình muốn đi nhờ và luôn kiểm tra được mình đang ở đâu. Lời khuyên của mình là với các quãng đường dài hãy bám sát đường lớn và quốc lộ. Hiện có rất nhiều app tiện lợi trên điện thoại. Google map phổ biến nhất nhưng lại đòi hỏi 3G, khá rủi ro nếu đường truyền Internet bị trục trặc. Mình xài Masp.me đây cũng app mà các bạn backpacker rỉ tai nhau. Bạn có thể down bản đồ offline và dùng GPRS để track đường chứ không cần Internet, chưa kể các địa điểm như trạm xăng, quán cafe, khách sạn, bus cũng sẽ hiện trên bản đồ luôn rất tiện lợi. Lên kế hoạch bằng việc đánh dấu địa điểm bạn muốn tới và các trạm dừng trên đường. Với mình thường là trạm xăng hoặc nhà ga vì mình toàn hitchhike những đoạn rất dài cần tầm 2-3 ngày lận. Một app nữa cũng khá phổ biến là Open Street Road, bạn có thể tham khảo để biết app nào sẽ phù hợp với mình. Trong trường hợp không có điện thoại bạn có thể sử dụng bản đồ giấy. Mình quen một bạn bị hỏng điện thoại trên đường và bạn ấy chỉ dùng bản đồ giấy để đi nhờ khắp Nhật Bản thôi. Vẫn khả thi nhé!
- Trang bị: Sạc dự phòng và điện thoại là không thể thiếu. Bên cạnh đó luôn chắc chắn là bạn có nước khoáng và đồ ăn nhẹ dự phòng trong balo. Thường thì khi đi nhờ cũng rất hay được các bạn tài xe cho nước và đồ ăn luôn nhưng nếu bạn muốn đảm bảo an toàn cho mình thì chuẩn bị sẵn để có thể từ chối hoặc mời ngược lại. Và chắc chắn là hitchhike mà trời nắng thì mất nước kinh khủng khi bạn phải đi bộ nhiều.
- Trang phục: Ăn mặc kín đáo và lịch sự, đặc biệt là đối với các bạn nữ. Đảm bảo mình có vẻ bên ngoài sạch sẽ và đáng yêu chút. Dùng mũ đội đầu nghen. Có thể sử dụng một vài phụ kiện như khăn buộc ở tay. Có một số bạn hitchhiker dùng thú bông nữa.
- Kiến thức: Bạn sẽ cần biết mình nên bắt đầu ở đâu hoặc làm sao để đi ra khỏi thành phố. Sử dụng http://hitchwiki.org/ để lên được cung đường theo guide của những hitchhiker đi trước nếu bạn không đủ tự tin và kinh nghiệm nhé. Trang website này cũng đầy đủ Tips và cho bạn cái nhìn tổng thể về văn hóa/ cung đường/ thời gian quãng đường ở nước mà bạn đi nhờ xe nữa.
Tùy thuộc
- Biển số xe của các tỉnh. Ví dụ như ở Malay thì P là Penang, A là Ipod, K và W là Kuala Lumpur, J là Jonhor để sang Singapore. Nếu biết thêm thì nó giúp bạn trong việc xin đi nhờ rất nhiều.
- Thư tay bằng tiếng nước đó trong trường hợp tài xế không biết tiếng anh.
- Bìa/ Bảng viết địa điểm bạn muốn đi lên.
- Nhớ tắm và gội đầu trước khi đi nhé ?
Một nấy cũng tạm đủ để lên đường rồi.
II. Nào mình cùng vẫy:
- Chọn vị trí
Thời gian bạn chờ đợi trước khi được pickup sẽ phụ thuộc vào vị trí bạn đứng chờ xe. Kinh nghiệm của mình cho một vị trí tốt cần phải thỏa mãn những đặc điểm sau:
- Đủ rộng rãi để xe có thể dừng lại mà không làm tắc đường. Phương tiện mà bạn có thể đi nhờ xe rất đa dạng. Bộ sưu tập của mình có xe máy, xe phân khối lớn, xe tuk tuk, xe khách, xe ô tô, xe bán tải, xe tải và đặc biệt nhất có cả là xe cảnh sát nữa. Nhưng nếu bạn bắt xe ở quốc lộ thì thường xe tải hoặc bán tải sẽ là phổ biến nhất. Hãy đảm bảo chỗ bạn đứng đủ rộng để tài xế có thể tạt xe vào và các bạn có thể nói chuyện trước khi lựa chọn lên xe.
- Đủ sự chú ý. Vì bình thường xe trên đường sẽ đi với tốc độ rất nhanh nên hãy đứng ở nơi mà tài xế sẽ phải nhìn vào (như biển báo) hoặc đi chậm lại (lên dốc - xuống dốc - đoạn rẽ ngã ba - đèn đỏ - cầu) để họ có đủ thời gian nhìn thấy bạn từ xa và quyết định xem có cho bạn đi nhờ xe không.
- Đường chính và ngoài thành phố. Cực kì khó để xin đi nhờ một quãng đường xa vì thường xe trong thành phố chỉ đi loanh quanh thành phố thôi và muốn đi sang thành phố khác hãy bắt đầu từ đoạn đầu quốc lộ nhé. Mình từng thất bại hitchhike ở Chiangmai một lần vì chủ quan đứng ngay ở trạm xăng gần thành phố, dù có một vài người dừng lại cho đi nhờ nhưng không ai đi qua đoạn mình muốn đến cả.
- Trạm xăng. Đây là một vị trí rất tốt để có thể bắt đầu hoặc có thể mô tả để tài xế có thể thả bạn đợi lần pick up tiếp theo. Hãy chọn trạm xăng lớn và có nhiều phương tiện ra vào. Nếu bạn là người chủ động bạn có thể tự tiếp cận tài xế và hỏi xin đi nhờ. Hoặc hãy đứng ở cửa ra. Tài xế trong lúc đổ xăng họ có thể quan sát bạn và quyết định có cho bạn đi nhờ hay không. Như ở Malay, rất khó để kiếm được một vị trí tốt trên highway mà đường của các bạn ấy toàn highway và các bạn ấy phóng xe cực kì nhanh nên trạm xăng là lựa chọn tốt nhất.
Điều khó nhất để hitchhike chính là việc chọn được một quãng đường tốt. Có những lúc bạn phải đi bộ rất nhiều mới có thể tìm được một chỗ như vậy. Chưa kể mất thành phố lớn thì cực mất thời gian để có thể đi ra ngoài thành phố và bản đồ giao thông thì cực kì phức tạp. Mình là một đứa hitchhike cực lười nên mình toàn bắt bus/ tuk tuk ra ngoài thành phố thôi. Với những thành phố lớn thì mình bắt xe khách đến tỉnh tiếp theo và nhảy ra ở đoạn gần quốc lộ để bắt đầu xD. Còn ở trên đường thì không quá lăn tăn nhiều, xe dừng ở chỗ nào thì đi loanh quanh đấy tìm chỗ phù hợp và lại vẫy tiếp.
Thường thời gian mình đợi xe dừng là từ 2 phút đến 20 phút, thời gian trung bình ở mỗi nước sẽ khác nhau và phụ thuộc bạn là nam hay nữ, đi một mình hay nhóm cũng khác nhau nữa nên hãy tự căn để biết là mình đang có đứng ở vị trí tốt hay không. Sau 30 phút đến 1 tiếng mà không có động tĩnh gì thì hãy di chuyển đi nha.
2. Chọn dáng đứng
- Tay: biểu tượng của hitchhike là bạn sẽ giơ ngón tay cái ra đằng trước (thumb up) và tài xế sẽ hiểu là bạn muốn xin đi nhờ xe nhưng ở Đông Nam Á thì không phải ai cũng hiểu vậy nên như truyền thống khi xe đến gần thì đưa tay vẫy vẫy để xin họ dừng lại thôi. Mỏi tay phết đó.
- Mắt: tập eye-contact hay còn gọi là nhìn thẳng vào mắt tài xế để tạo tương tác với họ. Lý thuyết là thế nhưng thực tế nhiều khi nắng chói mình chỉ thấy cái cửa kính tối thui thôi. Cơ mà vẫn cố tạo siêu năng lực nhìn xuyên qua đó. haha.
- Miệng: cười nghen. Để tạo cảm giác vui vẻ thì tài xế mới muốn cho bạn đi nhờ chứ. Mình vẫn nhớ cảm giác lần đầu tiên đi nhờ xe một mình, ra giữa quốc lộ đứng và giơ tay vẫy, tự cười một mình như một đứa dở hơi vậy. Cơ mà nó vẫn là một thứ vui ghê lắm luôn.
Thi thoảng bạn có thể nhảy lên hoặc cầm theo cái gậy múa múa để tạo sự chú ý cũng được. Cái lần mình hitchhike với một bạn người Pháp, bọn mình được pick up cũng vì bạn ấy rảnh quá lấy cái gậy quay quay đó.
3. Giao tiếp
Mình sẽ giải thích kĩ hơn về việc dùng bảng (sign) ở đoạn này. Bạn hiểu nôm na là bạn dùng 1 tấm biển có ghi đoạn đường mình đến và giơ lên cho tài xế nhìn từ xa.
- Dùng sign: Có tiện lợi là phần trăm bạn được pick up sẽ nhiều hơn cũng như thời gian đợi chờ ngắn hơn nhưng chỉ áp dụng với các quãng đường ngắn (tầm 200km đổ lại). Đoạn đường dài rất ít xe có cùng điểm đến với bạn. Lời khuyên của mình là dùng một tấm bìa cứng nhưng nhiều tờ giấy ghi các điểm đến khác nhau trên chặng dừng của bạn. Khá linh hoạt. Chưa kể bạn có thể tự do vẽ vời trên bìa để thể hiện cá tính cũng như thông tin của mình.
- Không dùng sign: Bạn có thể giao tiếp được nhiều hơn với tài xế và đi nhờ được nhiều đoạn đường ngắn hơn (như 10 - 20km) nhưng không phải ai cũng đi quãng đường bạn cần đi nhờ. Nhưng cũng dễ dàng từ chối hơn khi bạn gặp người mà mình không thấy tin tưởng. (kiểu là tao đến địa điểm khác).
Cơ mà tổng kết lại thì mình thấy dùng sign vẫn tiện lợi hơn. Nếu sign viết bằng tiếng anh thì cơ hội tài xế biết tiếng anh dừng lại nhiều hơn nha. Nhưng sign viết bằng tiếng bản ngữ thì cơ hội được pick up nhiều hơn chỉ là gặp phải các bác tài không biết tiếng anh thôi. Mình đi nhờ 1200km từ Thái sang Malaysia trong 2 ngày dùng sign viết bằng tiếng Thái và hậu quả là toàn được các bác không biết tiếng anh cho đi nhờ và 2 ngày đó dùng toàn bộ ngôn ngữ cơ thể không à. (Học cách mô tả đi tè quan trọng lắm nha. Haha)
Ps: Nếu được hãy nhờ 1 người bạn bản ngữ viết cho bạn 1 bức thư tay mô tả qua về bản thân, lý do bạn đi nhờ và quãng đường bạn đi nhờ, họ nên thả bạn ở đâu. Và trường hợp cho bạn đi nhờ xe xong xin tiền cũng khá phổ biến nên cần giải thích rõ ràng hơn về văn hóa hitchhiking (vâng, hitchhiker chúng tôi có văn hóa nghen) và chữ free ride.
Vì họ đã cho bạn đi nhờ rồi nên nếu có thể hãy bắt chuyện và chia sẻ cuộc hội thoại với họ. Đừng chỉ có ăn với ngủ nghen. Cái giá là có thêm bạn bè đó ❤
III. Một số tips an toàn và lưu ý khác
- Chia đồ làm 2 túi. Cất tiền và hộ chiếu ở chỗ kín trên người. Nếu có máy ảnh hoặc đồ quý giá khác hãy cho vào balo hàng ngày và luôn đeo nó vì backpack to đựng quần áo và các vật ít giá trị hơn thường sẽ bị để ở thùng xe hoặc ghế sau. Và phòng trừ trường hợp cần phi thân thì bạn vẫn đủ tiền về nước.
- Dao hoặc bình xịt cay. Nó tạo cảm giác an toàn hơn cho bạn chứ cũng không dùng mấy đâu nhưng có còn hơn không. Bạn cũng có thể lôi dao ra gọt táo trước mặt tài xế và mời họ ăn cũng như một cách đe dọa ngầm đừng đụng đến tao đó.
- Chụp ảnh biển số xe của tài xế và trong trường hợp thấy không an toàn có thể hint trước với họ là tao gửi ảnh này cho bạn/ người thân của tao rồi.
- Với các bạn nữ có thể đeo nhẫn như đã kết hôn và nói là người yêu/ anh trai đang đợi tao ở tỉnh kế tiếp. Đừng ăn mặc gợi cảm nhé. Đó là tối kị. An toàn hơn thì chỉ nên chọn xe có nữ hoặc gia đình lái.
- Quy luật 30s: Bạn có đúng 30s đầu tiên khi tương tác để biết bạn có thể tin tưởng tài xế không. Bạn có quyền từ chối nếu trực giác bạn cảm thấy không an toàn. Tin 100% vào trực giác nhé.
- Luôn có chỗ ngủ qua đêm trước khi trời tối. Nguy hiểm thường xảy ra ban đêm nên nếu bạn có ý định hitchhike quãng đường dài thì hãy chắc chắn là trước khi mặt trời lặn bạn đã ở một chỗ đông dân cư và an toàn. Mình toàn chui vào nhà ga hoặc bến xe - nơi có đông người hoặc thuê 1 nhà nghỉ giá rẻ nào đó. (Nhưng càng xa thành phố lớn, nhà nghỉ càng đắt đó. Haha).
- Hitchhike không an toàn 100% nhưng không quá nguy hiểm như báo đài lên tiếng. Đến giờ thì mình vẫn khá may mắn khi chỉ toàn gặp người tốt nhưng mình từng gặp một bạn nữ suýt bị bán vào Casino vì đi nhờ xe ở Campuchia nha may mà bạn ấy tỉnh táo và trốn được.
- Với những người chưa từng đi nhờ bao giờ thì hãy hitchhike với người có kinh nghiệm và chọn những cung đường phổ biến trước. Như Thái và Malay là 2 nước khá an toàn và dễ dàng team up với các backpacker khác qua couchsurfing hoặc ở hostel chẳng hạn.
Để note sau mình sẽ kể chuyện kĩ hơn về việc mình hitchhike quanh Đông Nam Á như thế nào nghen.
————————
Nếu bạn quan tâm việc xin ở nhờ có thể check qua bài viết này của mình: https://atreetravelguide.wordpress.com/2017/02/23/nhung-website-can-biet-ve-du-lich-gia-re/
Một sốcâu chuyện của mình với couchsurfing, bạn có thể search trên facebook với hashtag #chuyentruockhilenduong
Chia sẻ bài viết này nếu bạn thấy nó hữu ích và like fanpage (https://www.facebook.com/bluetree.corner/) để cập nhập những bài viết hữu ích hơn.
Vẫn yêu thương mọi người bằng năng lượng vũ trụ. Type note mỏi tay quá. Huhu
